O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/100
Sana02.01.2022
Hajmi0,6 Mb.
#307813
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   100
Bog'liq
Jahon Adabiyoti Ma'ruzalar Matni

“Jinoyat va jazo”
Romanni   tahlil   qilish,   sharhlash   oson,   negaki   voqealar   ko`z   oldimizda   voqealar
rivojlanib, ko`lami kengayib boradi.
Romanning asosi bo`lib Radion Raskolnikovning “ishi”  xizmat  qiladi. Romanda
Raskolnikovning jinoyati va jazosi haqida mukammal gapiriladi, bu psixologik jarayonlar
shunday tasvirlanadiki, inson benihoya, uning kallasida pishgan jinoyatdan oldinroq uning
jazosi haqida o`ylaydi, lekin baribir undagi (Raskolnikov) 
kuchli shaxs
 haqidagi fikr uni
jinoyatga undaydi.
Romanda personajlar o`rtasidagi aloqa shunday uzviylashadiki, natijada romanning
syujeti murakkablashib, muammolari chuqurlashib boradi.
Romandagi ikki asosiy qahramon: Radion Raskolnikov va Sonya Marmeladovalar
bir-birining ichki dunyosini yoritish uchun kerak bo`lgan obrazlardir.
Dostoyevskiy   birinchi,   roman   boshida   syujetni   tor   olgan   edi:   qandaydir   student
o`zining   sudxo`r   kampirni   o`ldirib,   boyligini   o`zlashtirib,   onasi,   singlisi   va   o`zining
qarzini to`lab, chet elga ketib, u yerda tinchgina yashash haqidagi fikrini yoritmoqchi
bo`ldi,   lekin   Raskolnikovga   yondosh   obraz   qilib   Sonyani   kiritgandan   keyin   uning
orqasidan bir qancha obrazlar kirib keldi – bular katta bir shaharning kambag`al odamlari
edi. Ya’ni jamiyatning eng quyi tabaqasining vakillari. Bu obrazlar romanning hamma
muammolarini,   Raskolnikovning   amalga   oshirilmagan   g`oyalari  haqida   yorqin  va   aniq
tushunchalar berishadi.
“Jinoyat   va   jazo”   romanida   ijtimoiy,  psixologik,   falsafiy   muammolar   bir-biriga
qo`shilgan, aralashgan holda sintez qilingan.
“Telba”
“Telba”   romanida   jamiyat   qahramonning   ustidan     hukm   chiqarmaydi,   balkim
qahramon   jamiyat   ustidan   hukm   chiqaradi.   Romanning   markazida   qahramonning   ishi
emas,   qahramonni   ham   o`z   domiga   tortayotgan   hayot   va   uning   ikir-chikirlaridir.
Qahramon hech qachon o`zini yuqori olishga harakat qilmaydi, lekin u atrofidagilardan
o`zining bilimi, ichki dunyosi va shuningdek oqilligi bilan yuqori turadi. Asarda oldinda
aniqlab qo`yilgan voqealarning oxiri yo`q.
64


Aim.uz
Mыshkin   o`zining   mehribonligiga   bu   hayot   oqimida   joy   topolmay,  yana   kelgan
joyiga qaytib ketadi (Shveysariya kasalxonasida davolanar edi).
Mыshkin – bu ilohiy muhabbatning majmuidir. Bunday muhabbatni oddiy odamlar
tushunmaydilar, chunki u judayam buyuk va yuksakdir.
Muallif qahramonni zamonaviy muhokamalarga olib kiradi, lekin knyaz Mыshkin
o`z g`oyasiga teskari g`oyalarga butunlay befarq bo`lib chiqadi. Mыshkin Rossiyadagi
hayotga,   umuman   mantiqqa   tushuna   olmaydi.   Yaxshilik   qilmoqchi   bo`ladi,   natijasi
yomonlikka   aylanadi.   Romanning   asosiy   mazmuni   shundan   iboratki,   reforma   paytida
jamiyatdagi   ziddiyatlarning   kuchayishi,   odamlar   o`rtasida   mehr-muhabbatning   orzuga
aylanishidir. Romanni mayda syujetik holatlarga qarab emas, balki umumiy mazmunidan
kelib chiqqan holda baholash kerak. romanda ko`tarilgan asosiy muammo – inson o`z
ustida ishlab, rivojlanib bormog`i lozim. Bu abadiy, hamma avlodlar oldidagi muammo
bo`lib, tarixning asosiy mazmuni bo`lib qoladi. 

Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   100




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish