O‘zbekiston Respublikasi Хalq ta’limi vazirligi tasdiqlagan тoshkenт 2005

50-DARS. Uglevodlar tarkibi va guruhlarga bo`linishi.


Darsning maqsadi: O‘quvchilarga uglevodlar va ularning sinflarga bo‘linishi, monosaharidlarning vakillari, glyukoza, fruktoza, riboza va dezoksiriboza haqida ilmiy ma’lumotlar berish.


Darsning rejasi:

1. 
   Uglevodlarning tabiatda uchrashi.
   
2. 
   Uglevodlarning sinflanishi:
   

1. 
   aldozalar
   
2. 
   ketozalar
   

3. 
   Molekulasidagi kislorod atomlari soniga qarab aniqlanishi
   
4. 
   Glyukoza:
   

1. 
   tuzilishi
   
2. 
   tabiatda uchrashi va fizik xossalari
   
3. 
   kimyoviy xossalari
   

5. 
   Glyukoza xom ashyo sifatida ishlatilishi:
   

1. 
   konditer sanoatida-marmelad, karamel, pryanik va boshqalar tayyorlash;
   
2. 
   qaytaruvchi sifatida-ko‘zgu va archa bezaklari tayyorlash;
   
3. 
   to‘qimachilik sanoatida-gazlamalarga pardoz berishda
   
4. 
   bijg‘itish yo‘li bilan-sut kislotasi va boshqalarni olishda;
   
5. 
   tibbiyotda-dori-darmon tayyorlashda;
   

6. 
   Fruktoza
   
7. 
   Riboza va dezoksiriboza haqida ma’lumotlar
   

Laboratoriya ishi № 17.


Glyukozaning mis (II)-gidroksidi bilan o‘zaro ta’siri.

Probirkaga 2-3 ml glyukoza eritmasidan va shuncha miqdorda suyultirilgan natriy gidroksid eritmasidan quying (NaOH keragidan ortiqroq bo‘lishi kerak). So‘ng bir necha tomchi mis (II)-gidroksid eritmasidan qo‘shing. Probirkadagi hosil bo‘lgan eritmani qizdiring.

Mustaqil xulosa uchun topshiriq:

1. 
   Zangori rangli eritma nima? Ushbu tajriba nimani isbotlaydi? Nima uchun probirkadagi eritma qizdirilganda, avval sariq, so‘ngra qizil cho‘kma paydo bo‘ladi? Тegishli reksiya tenglamalarini yozing.
   
2. 
   Nima uchun eritmada avval sariq, so‘ngra qizil cho‘kma hosil bo‘ladi?
   
3. 
   Reaksiya tenglamasini yozing va hosil bo‘lgan moddalarni aniqlab, nomini ayting?