O’zbekiston Respublikasi davlatimiz tomonidan ishlab chiqilgan o’zining mustaqil taraqqiyot yo’liga asoslangan holda to’la ishonch bilan bosqichma-bosqich bozor iqtisodiyotiga o’tib bormoqda

Xalqaro rivojlanish assotsiatsiyasi (XRA)ning asosiy faoliyatiesa ko’proq qoloq mamlakatlarga imtiyozli yoki foizsiz kreditlar ajratishga qaratilgan.
Iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti (IHRT) tarkibiga barcha sanoat jihatidan rivojlangan mamlakatlar kiradi. IHRT unga a’zo mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishidagi tendentsiyalarni, iqtisodiyot sohasidagi ichki hatti-harakatlarning boshqa mamlakatlar to’lov balansiga ta’sirini aniqlashga qaratilgan. IHRT tomonidan ishlab chiqilgan bashorat ko’rsatkichlari asosida, jahon xo’jaligi rivojlanish tendentsiyalarini hisobga olgan holda, milliy iqtisodiyotlarning o’zaro moslashuviga imkon yaratuvchi makroiqtisodiy siyosatni olib borish bo’yicha tavsiyalar beriladi.
Xalqaro hisoblashuvlar banki (XHB) Shveytsariyaning Bazel shahrida joylashgan bo’lib, u xalqaro moliyaviy tashkilot hisoblanmasada, bank faoliyatini xalqaro tartibga solishda etakchi rol o’ynaydi. XHB Evropaning deyarli barcha mamlakatlarini, Kanada, Avstraliya, Yaponiya hamda AQSh tijorat banklari guruhini o’z tarkibida birlashtiradi. 70 dan ortiq Markaziy banklar o’zlarining oltin-valyuta zahiralarini XHB hisobvaraqlarida saqlaydilar.
Evropa tiklanish va taraqqiyot banki (ETTB) Sharqiy Evropa hamda sobiq Ittifoq mamlakatlariga valyuta-moliya sohasida ko’maklashishni muvofiqlashtirish maqsadida 1990 yilda tashkil etildi. Uning asosiy faoliyati Markaziy va Sharqiy Evropa, MDH mamlakatlarini isloh qilish jarayonlari bilan bog’liq turli ko’rinishdagi dastur va loyihalarni moliyalashtirishga, bu mamlakatlarning jahon xo’jaligiga moslashuvini jadallashtirishga ko’maklashishga yo’naltirilgandir.
Bugungi kunda sanab o’tilgan bu kabi davlatlararo tashkilotlarning xalqaro valyuta-moliya sohasidagi munosabatlarni tartibga solish va yanada takomillashtirishga qaratilgan faoliyatining ahamiyati tobora oshib bormoqda. Shu bilan bir qatorda mazkur tuzilmalarning rivojlanayotgan mamlakatlarga moliyaviy yordam ko’rsatish tartibini takomillashtirish, bunda ko’mak berilayotgan mamlakatlarning milliy manfaatlariga putur etkazmaslik, faoliyat yo’nalishi sifatida ko’proq iqtisodiy maqsadlarning ilgari surilishi kabi jihatlarga e’tibor kuchaytirish zarur bo’ladi.