O`zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari Vazirligi Muhammad al Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti mut fani

O`zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari Vazirligi Muhammad al - Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti

MUT fani

1-Mustaqil ishi


Mavzu: Multimediya aloqa tarmoqlarida qulanadigan texnalogiyalar. Multimediya axborotli oqimlar va trafikning asosiy parametrlarini aniqlash.

Guruh: 414-18
Bajardi: Jurakulov Sh.
Tekshirdi: Xayitboyev O.


Toshkent – 2021
Mavzu: Multimediya aloqa tarmoqlarida qulanadigan texnalogiyalar. Multimediya axborotli oqimlar va trafikning asosiy parametrlarini aniqlash.
Reja:
1. Multimedia tushunchasi.
2. Zamonaviy aloqa tarmoqlariga bо‘lgan talablar
3. Zamonaviy aloqa xizmatlarining xususiyatlari
4.Multimediali tarmoq texnologiyalari
5. Ochiq tizimlarni о‘zaro bog‘lanish etalon modeli
1. Multimedia tushunchasi.

Multimedia, multi – kо‘p, media — muhit deb tarjima kilinadi. Multimedia, turli(matn, grafika, rasm, tovush, animatsiya, video) kо‘rinishdagi axborot bilan bog‘liq. Bunda ma’lumot turli axborot tashuvchilarida mavjud bо‘lishi mumkin (magnit va optik disklar).

Multimedia-texnologiyalarining asosiy maksadi – tovush, video, animatsiya va boshka vizual effektlar bilan ta’minlangan dasturiymaxsulotlarni yaratishdan iboratdir. 1945 yilda amerikalik olim Vanniver Bush "MEMEX" nomli xotirani tashkil kilish goyasini taklif kilgan, bu esa multimedia texnologiyalarinirivojlaninishinig g‘oyaviy sababi bо‘ldi. "MEMEX" nomli xotiraning asosiy g‘oyasi shundan iboratki, axborot belgilar, nomerlar, indekslar yoki alfavit tartibi bо‘yicha emas, balkimazmuniga qarab kidiriladi. "MEMEX" nomli xotiraning asosida gip ermatn va gipermedia tizimlari yaratilgan.
Gipermatn, bu matnlima’lumotlar bilan ishlash tizimi. Gip ermedia tizimi - bu grafika, tovush, video va animatsiya bilan birgalikda ishlash tizimi deb xisoblanadi. Gipermatn va gipermedia tizimlarining birgalikdagi rivojlanishi multimedia yо‘nalishini kelib chiqishiga olib keldi.
80 – yillar oxirida amerikalik kompyuter mutaxassisi Bill Geytsning "National Art Gallery of London"- «Londonningmilliy san’at galereyasi» nomli dasturiymahsulotini birinchi bо‘lib yaratgan. Bu multimedia dasturini yaratishda turli muhitlardan – tasvir, tovush, animatsiya, gipermatn va gipermedia tizimlaridan foydalanilgan.
Multimedia texnologiyalarining asosiy afzalliklari va xususiyatlariga quyidagilar kiradi: - bitta axborot tashuvchisida katta xajmli turli ma’lumotlarni saqlash imkoniyati( 20 ta tomga yaqin matnlar, 2000 va undan xam kо‘p yuqori sifatli tasvirlar, 30 – 45 minutli videoyozuvlar, 7 soatga teng tovushma’lumotlari);
- ekranda tasvirni yoki uning ayrim fragmentlarini kattalashtirish imkoniyati. ("lupa» rejimi). Tasvirni sifatini saqlab qolgan holda 20 marotabagacha kattalashtirish mumkin. Bu imkoniyatdan tarixiy xujjatlar va san’at asarlarini prezentatsiya qilganda foydalanishmumkin; - tasvirlarni taqqoslash va turli dasturiy vositalar yordamida ularni qayta ishlash;
- matnlar yoki turli kо‘rgazmalimateriallarda kerakli joylarni belgilash va ular yordamida boshqa tushuntiruvchi ma’lumotga ega bо‘lish (gipermedia va gipermatn texnologiyasi);
- Internet global tarmog‘iga ulanish imkoniyati.
Multimedia vositalari apparat va dasturiy vositalarga bо‘linadi.
Multimedia apparat vositalariga quyidagilartegishli:
-audio (nutqli) va videokiritish va axborotni chiqarish qurilmalari;
- yuqorisifatli tovush va video platalar;
-videomagnitofon yoki videokameradan tasvirni о‘qiydigan va о‘sha ma’lumotlarni kompyuterga kiritadigan platalar;
-yuqori sifatli akustik va tasvirni qayta tiklaydigan tizimlar. Bu tizimlar kuchaytirgich, tovush kolonkalari, katta hajmli video ekranlar;
-skanerlar (chunki ular avtomatik ravishda kompyuterga terilgan matn va rasmlarni kiritish imkoniga ega);
- yuqorisifatli printer va plotterlar;
- proyektorlar;
- interaktiv doskalar; 2 ta guruxga bо‘linadi:
-multimedia amaliy dasturlar paketlari (multimedia-ensiklopediyalari, kompyuter uyinlari, audio va video pleyerlar)-maxsuslashtirilgan dasturiy vositalar – bularga professional grafik muxarrirlar, 3D grafika muxarrirlari, tovush muxarrirlari tegishli.