|
O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va
Kommunikatsiyalarini Rivojlantirish Vazirligi
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti
Mustaqil ish
Mavzu: Ichma – ich joylashgan siklik jarayonlarini tashkil etish.
Topshirdi: 040-20 guruh talabasi
Usenov Yo'ldosh
Qabul qildi: Saidov S
Toshkent 2021
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism
2.1. Tsiklik jarayonlarni tashkil etish
2.2. Dasturlash tilida sikl tushunchasi
2.3. C++ da for tsikli
III. Xulosa
IV. Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Kompyuter uchun tuzilgan algoritm ijrochisi-bu kompyuterdir. Biror dasturlash tilida yozilgan algoritm kodlashtirilgan oddiy ko‘rsatmalar ketmaketliliga o‘tadi va kompyuter tomonidan avtomatik ravishda bajariladi. Metodik nuqtai-nazardan qaraganda, algoritmning birinchi ijrochisi sifatida o‘quvchining o‘zini olish muhim ahamiyatga ega. O‘quvchi tomonidan biror masalani yechish algoritmi tuzilganda bu algoritmni to‘g‘ri natija berishini tekshirish juda muhimdir. Buning yagona usuli o‘quvchi tomonidan algoritmni turli boshlang‘ich ma’lumotlarda qadamma – qadam bajarib (ijro etib) ko‘rishdir. Algoritmni bajarish natijasida xatolar aniqlanadi va to‘g‘rilanadi. Ikkinchi tomonidan, masalani yechishga qiynalayotgan o‘quvchi uchun tayyor algoritmni bajarish – masalani yechish yo‘llarini tushunishga xizmat qiladi. Dasturning 1-satrida “#include” preprotsessor ko‘rsatmasi bo‘lib, dastur kodiga standart oqimli o‘qish-yozish funksiyalari va uning o‘zgaruvchilari e’loni joylashgan «iostream.h» sarlavha faylini qo‘shadi (mnemonika: ‘i’(input) - kiritish (o‘qish); ‘o’(ouput) - chiqarish (yozish); “stream”- oqim; ‘h’(head) – sarlavha). Kelishuv bo‘yicha standart oqim ekranga chiqarish hisoblanadi. Keyingi qatorlarda dasturning yagona, asosiy funksiyasi - main() funksiyasi tavsifi keltirilgan. Shuni qayd etish kerakki, S++ dasturida, albatta, main() funksiyasi bo‘lishi shart va dastur shu funksiyani bajarish bilan o‘z ishini boshlaydi. Funksiya nomi oldidagi “int” kalit so‘zi funksiya bajarilishi natijasida qaytaraladigan qiymat turini bildiradi. Bunday holat funksiyaning matematikadagi tavsifiga mos keladi. Keyingi qatordan funksiya tanasi - figurali qavsga olingan amallar ketma-ketligi keladi. Bizning holda funksiya tanasi ikkita amaldan iborat. Birinchisi, konsol rejimida belgilar ketma-ketligini oqimga chiqarish amali qo‘llangan. Buning uchun «iostream.h» sarlavha faylida aniqlangan cout obyektidan foydalanilgan. Uning formati quyidagi ko‘rinishda: Bajariluvchi dasturni hosil qilish uchun dastur matni kompilyatsiya qilinishi
kerak. Kompilyasiya jarayonining o‘zi ham ikkita bosqichdan tashkil topadi.
Boshida preprotsessor ishlaydi, u matndagi kompilyatsiya direktivalarini bajaradi,
xususan #include direktivasi bo‘yicha ko‘rsatilgan kutubxonalardan C++ tilida yozilgan modullarni dastur tarkibiga kiritadi. Shundan so‘ng kengaytirilgan dastur
matni kompilyatorga uzatiladi. Kompilyator o‘zi ham dastur bo‘lib, uning uchun
kiruvchi ma’lumot bo‘lib, C++ tilida yozilgan dastur matni hisoblanadi. Kompilyator dastur matnini leksema (atomar) elementlarga ajratadi va uni leksik, keyinchalik sintaktik tahlil qiladi. Leksik tahlil jarayonida u matnni leksemalarga ajratish uchun «probel ajratuvchisini» ishlatadi. Probel ajratuvchisiga – probel belgisi (‘⊔’), ‘\t’ - tabulyatsiya belgisi, ‘\n’- keyingi qatorga o‘tish belgisi, boshqa ajratuvchilar va izohlar kiradi. Dastur matni tushunarli bo‘lishi uchun izohlar ishlatiladi. Izohlar dastur amal qilishiga hech qanday ta’sir qilmaydi. C++ tilida izohlar ikki ko‘rinishda yozilishi mumkin. Birinchisida “/*” dan boshlanib, “*/” belgilar oralig‘ida joylashgan barcha belgilar ketma-ketligi izoh hisoblanadi, ikkinchisi «satriy izoh» deb nomlanadi va u “//” belgilardan boshlangan va satr oxirigacha yozilgan belgilar ketma-ketligi bo‘ladi. Izohning birinchi ko‘rinishida yozilgan izohlar bir necha satr bo‘lishi va ulardan keyin C++ operatorlari davom etishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
