O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi

Tushunchalar tаhlili

Algebra
O‘nlik pozitsion hisoblash sistemasi
Algoritm
Zij
Koordinata
Astronomik
Hind rаqаmlari

MATNLAR USTIDA ISHLASH

O‘zbekiston Vatanim mening»

O‘zbekiston

Biz yashayotgan go‘zal yurt O‘zbekiston Respublikasidir. Bu yurtni qadimda o‘z xalqi Turon, arablar Movarounnahr, keyinroq Turkiston va O‘rta Osiyo deb kelishgan. U O‘rta Osiyoning markaziy va shimoliy qismida joylashgan. Maydoni 447,4 ming kv. km, aholisi 25 mingdan ortiq, uning 70% ini o‘zbeklar tashkil qiladi. O‘zbekiston, asosan, Sirdaryo bilan Amudaryo oralig‘ida joylashgan. Respublikamizning serquyosh issiq shirin-shakar mevalar, poliz ekinlari, paxta, kanop singari texnik ekinlar yetishtirish imkonini beradi. O‘zbekistonning mehnatsevar, is’tedodli xalqi respublikamizning chinakam boyligidir.

Yurtimiz yer osti konlari, qimmatbaho hamda nodir materiallar va minerallarga boy.

Respublikamiz oltin, kumush, rux, volfram kabi qimmatli materiallar bo‘yicha dunyoda yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi.

O‘zbekiston ma’muriy jihatdan 12 ta viloyat va bitta respublikadan iborat. Respublikamizda 100 ga yaqin obod shaharlar, 97 ta shaharcha, 148 ta qishloq, tuman bor. Shahar va qishloqlarimiz kundan kun obod va ko‘rkam bo‘lib bormoqda. Hozirgi kunda yurtimiz O‘rta Osiyoning eng katta sanoat, yirik ilm-fan va yuksak madaniyat markazidir. Biz o‘z Vatanimizni sevamiz va u bilan faxrlanamiz.
Adabiyot muzeyi

1968-yilning kuzida Toshkentda Alisher Navoiy nomidagi Adabiyot muzeyi ochildi. Bu muzey xalqimizning buyuk Navoiy ijodiga bo‘lgan muhabbatining yorqin misolidir.

Muzey sahnidagi ko‘klamzor, gulzor, bog‘da Navoiy haykali o‘rnatilgan. U marmar hovuzga qarab turibdi. To‘rt qavatli binoga kiradigan ikki katta eshik g‘oyat go‘zal ishlangan.

Muzeyning «Navoiy Astrabodda», «Navoiy Hirotda», «Navoiy Samarqandda», «Navoiy lirikasi» deb nomlangan zallarida Navoiyning buyukligi va asarlarning o‘lmasligi aks ettirilgan. Umuman, Navoiy hamda unga zamondosh bo‘lgan shoir va olimlarning ijodiy merosini boyitish uchun muzeyda o‘n uchta bo‘lim ajratilgan.

Mashhur olim, shoir va sarkarda Boburdan boshlab, ma’rifatparvar shoir, dramaturg Hamza Hakimzoda Niyoziygacha bo‘lgan to‘rt asrlik adabiyot tarixiga oid materiallar yigirma ikkinchi bo‘limda to‘la namoyish qilingan.

O‘zbek yozuvchilari va ularning asarlari haqidaga ma’lumotlarni binoning to‘rtinchi qavatidagi o‘n uchinchi bo‘limda ko‘rish mumkin. Muzeyda taniqli professorlar, ilmiy xodimlar tomonidan ilmiy ishlar ham olib boriladi.
Abu Ali ibn Sino

(980-1037)

«Shayx ur-rais», «Donishmandlar sultoni», «Tabiblar shohi»... bunday yuksak va mo‘tabar nomga o‘rta asr Sharq Uyg‘onish davrining buyuk mutaffakiri, qomusiy bilim sohibi, umumjahon fani hamda madaniyatiga bebaho hissa qo‘shgan buyuk allomalardan biri Abu Ali ibn Sino musharraf bo‘ldi. U Buxoro yaqinidagi Afshona qishlog‘ida tug‘ildi. Uning bolalaik va o‘smirlik yillari Buxoroda o‘tdi. Uning tabiblik va ilmiy faoliyati ham shu shaharda boshlandi.

Bu yillarda Buxoroda Mansurshoh ko‘p kasal bo‘lib, uni hech kim davolay olmagan edi. Yosh tabib Ibn Sino shohni davolaydi. Shu tariqa shoh kutubxonasidan bahramand bo‘lish baxtiga erishadi. U yerdagi xilma-xil kitoblarni o‘qib, o‘z bilimini boyitadi.

999-yilda Buxoro sulton Mahmud tomonidan bosib olinadi. Ibn Sino musulmon ruhoniylari va sulton Mahmudning ta’qibidan cho‘chib, 1002-yilda Xorazm poytaxti Urganchga ketadi. Urganchda Xorazm shohi Mahmudning saroyida yashaydi. Ibn Sino bu yerda mashhur olim Beruniy bilan uchrashadi.

Ibn Sino o‘z davrigacha yaratilgan barcha fanlarni o‘zlashtirdi va o‘zi ham shu ilmlarning deyarli barchasida ijod etdi. Alloma yaratgan ilmiy meros, mana necha asrlardirki, faqat O‘rta Osiyo va Yaqin Sharqdagina emas, balki G‘arbiy Yevropa mamlakatlarida ham ma’lum va mashhur bo‘ldi, qayta-qayta nashr etildi.