O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi tоshkеnt aхbоrоt tехnоlоgiyalari univеrsitеti

2.2. Android qurilmalarni himoyalashda biometrik parametrlardan foydalanish.
Zamonaviy hayotning barcha jabhalariga kirib boradigan texnologiyalar va dunyomiz tobora raqamlashib borayotganligi sababli, maxfiy ma'lumotlarni himoya qilish yanada qiyinlashmoqda. Ma'lumotlar xavfsizligini ta'minlash uchun parollar va kalitlar bir vaqtlar yetarli deb hisoblangan, ammo hozirgi kunda ular xakerlik hujumlari oldida tobora zaiflashmoqda. Darhaqiqat, parollar tashkilotning xavfsizlik tizimidagi eng zaif bo'g'indir. Yaqinda tarmoq xavfsizligini buzish va shaxsni o'g'irlash to'g'risidagi hisobotlar kuchli autentifikatsiya usuli bugungi kun talabi ekanligini yana bir bor tasdiqlamoqda. Bu biometrik xavfsizlikka e'tiborni qaratdi, chunki bu shaxsning shaxsini isbotlashning yagona samarali usuli. Biometrik xususiyatlar har bir insonga xos va o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lib, barmoq izlari, yuz, irsi yurish, ovoz va boshqalar kabi jismoniy va yurish-turish xususiyatlarini o'z ichiga oladi. Shuning uchun biometrik xavfsizlik tizimlari shaxsning shaxsini juda aniq va ishonchliligi bilan tekshirishi mumkin, chunki biometrik xususiyatlar shaxsning bir qismidir.

6-rasm. Dunyo axolising biometric autentifikatsiyadan foydalanish holatlari
IoT ga ulanadigan qurilmalar va platformalar soni har kuni haddan tashqari tezlikda ko'paymoqda. Smartfonlar, planshetlar, datchiklar, bulutli xizmatlar va boshqalar kabi doimiy ravishda ma'lumotlarni uzatish va qabul qilish kabi ko'plab qurilmalar mavjud. Ushbu ma'lumotlarni ruxsatsiz shaxslarning qo'liga bermaslik kerak, ammo parollar noqulay va ba'zan iste'molchilar bir nechta qurilmalar uchun bitta paroldan foydalanadilar. Bu ularni xakerlikdan himoyasiz qiladi, chunki inson xatosi ehtimolini inkor etib bo'lmaydi. Autentifikatsiya qilish uchun parollarga ishonish juda xavfli, chunki ularni osongina o'g'irlash, buzish yoki nusxalash mumkin. Hozirgi kunda bizning uylarimiz, asbob-uskunalarimiz, mashinalarimiz, shaxsiy kompyuterlarimiz va biznes-serverlarimiz hammasi Internet narsalar bilan bog'langan va juda ko'p nozik ma'lumotlarni almashishni o'z ichiga oladi. Shu sababli, qurilmalar va maxfiy ma'lumotlarni himoya qilish uchun xavfsizlikning mustahkam va yaxshiroq shakli talab qilinishi aniq.