O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi

§ 8.3. Dasturiy ta’minotni konstruksiyalashning strategiyalari

Katta konstruksiyalash jarayonlarida alohida tizimosti tizimilar uchun bir qancha ishlab chiqaruvchi guruhlar ma’sul bo’lishi mumkin. Qoida bo’yicha, konstruksiyalash guruhi yetkachisi vazifasini bajaradi va o’zining tizim osti qismini boshqaradi yoki ishlar paketini amalga oshiradi.

Konstruksiyalashda testlash guruhi quyidagi rollardan tashkil topgan:

• 
  Testlarni loyihalashtiruvchi. Testlash stsenariylarini ishlab chiqish
  
• 
  Avtomatlashtirilgan tizimlarni ishlab chiqaruvchi
  
• 
  Testlovchi. Maxsulotni testlash. Natijalarni analiz qilish va xujjatlashtirish.
  

Ta’minot guruhi a’zolari, qoida bo’yicha konstruksiyalash jamoasiga kirmaydi. Ular jarayonli faoliyatlaridan chiqmagan holda ishlarni bajarishadi. Ta’minot guruhiga quyidagi konstruksiyalash rollarini kiritish mumkin:

• 
  Texnik yozuvchi;
  
• 
  Tarjimon;
  
• 
  Grafik interfeys Dizayneri;
  
• 
  O’quv kurslari ishlab chiqaruvchisi, Trener;
  
• 
  Sharhlash a’zosi;
  
• 
  Sotuv va marketing;
  
• 
  Tizim administratori;
  
• 
  Konstruktor;
  
• 
  Konstruksiyalash vositalari mutaxassisi;
  

Konstruksiyaning kattaligidan kelib chiqqan holda, bitta vazifani bir necha kishi bajarishi mumkin. Misol uchun dasturchi, testlash, texnik yozuvchi. Ba’zi rollarni faqat bir kishi bajarishi kerak. Misol uchun konstruksiyalash rahbari, tizim administratori. Bir kishi bir nechta rollarni bajarishi mumkin. Quyidagi moslikliklar ishlatilishi mumkin:

• 
  Konstruksiyalash boshqaruvchisi + Tizim analitigi (+tizim administrator);
  
• 
  Tizim arxitektori + dasturchi;
  
• 
  Tizim analitigi + Testlar konstruktori (+ texnik yozuvchi);
  
• 
  Tizim analitigi + Foydalanuvchi interfeysining konstruktori;
  
• 
  Konfiguratsiyalarni boshqarishga ma’sul + yigi’sh va integratsiyaga ma’sul shaxs (+ dasturchi).
  

Quyidagilarni bir-biri bilan bog’lashga iloji boricha yo’l qo’yilmasligi kerak :

• 
  Dasturchi + loyiha rahbari;
  
• 
  Dasturchi + tizim analitigi;
  
• 
  Dasturchi + foydalanuvchi interfeysini loyihalashtiruvchi;
  
• 
  Dasturchi + testlovchi.
  

Konstruksiyalashning kritik vaqtlarida konstruksiyaning dasturchi-menedjeri kelib chiqqan muammolarni hal qilayotganda, konstruksiyalash komandasi to’liq jamoa bilan uning orqasida turib ushbu jarayonni kuzatib turishganiga ko’p marta duch kelganmiz. Bu esa konstruksiyani boshqarishning yomon misoli.
Dasturchilar dasturlashni yoqtirishadi va bajarishadi. Keling ular shu bilan shug’ullanishsin. Dasturchilarni o’zlarining ishlari bilan bog’liq bo’lmagan yumushlar bilan bezovta qilmaslik kerak. Har bir dasturiy maxsulotni konstruksiyalash jarayonida boshqa ko’plab ishlar bilan shug’ullanadi: Biznes- analiz, ergonomikani loyihalashtirish, grafik dizayn, foydalanuvchi qism xujjatlarini ishlab chiqish. Bu ishlar uchun boshqa tomondan fikrlash kerak bo’ladi.
Dasturlarni ishlab chiqishda, ushbu topshiriqlar dasturchilarga topshiriladi, bu ishlarni yoqtirishmaydi va qanday bajarilishini bilishmaydi. Bu esa yaxshilikka olib kelmaydi va qimmatga tushadi. Dasturchi o’zining dasturini birovning ko’zlari (foydalanuvchi ko’zlari) bilan ko’ra olmaydi. Boshqa hechkim foydalanuvchi interfeysi bilan bog’liq texnologik paradigm bilan ishlashni hohlamaydi –dasturchi tizim qanday tuzilganligi haqida bilimga ega bo’lish kerak. Bu dasturchi uchun tipik holat bo’lib unga dasturning ishlashi foydalanuvchi uchun qanday ish bajariyayotganidan muhimliroqdir. Shuning uchun konstruksiyalash ishlariga biznes-analitiklar, iqtisodchilar, dizaynerlar, xujjatlashtiruvchilarni jalb etish kerak. Mexnat taqsimoti va mutaxassislashtirish qo’lbolacha ishlab chiqarishdan undan
samaraliroq bo’lgan ishlab chiqarishga o’tishga yordam beradi. Professional dasturchilardan yaxshi testlovchilar kelib chiqishadi.