O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi

5-bob bo’yicha nazorat savollari

1. 
   Dasturiy ta’minotning murakkabligi deganda nimani tushunasiz.
   
2. 
   Dasturiy ta’minotning murakkabligini kamaytirish deganda nimani tushunasiz.
   
3. 
   Murakkablikni lokalizatsiya qilish jarayonini tushuntirib bering.
   
4. 
   Dasturiy ta’minotning moslashuvchanligiga ta’rif bering.
   
5. 
   Murakkab tizimning belgilarini sanab bering.
   
6. 
   Murakkab tizimni ishlab chiqish jarayonini aytib bering.
   
7. 
   Dasturiy ta’minotni ishlab chiqishda dekompozitsiyaning rolini tushuntirib bering.
   
8. 
   Dasturiy ta’minotni ishlab chiqishda murakkablikni tashqi muhitdan ajratish deganda nimani tushunasiz.
   
9. 
   Murakkablikni baholashning qanday usullarini bilasiz.
   
10. 
    Modul ulanishi va birlashishi asosida murakkablikni baholashni tushuntirib bering.
    

6. BOB. DASTURIY TA’MINOTNI KONSTRUKSIYALASH TAMOYILLARI

§ 6.1. O’zgarishlarni kutish

Ko’pgina dasturiy ta’minot vaqt o’tishi bilan o’zgaradi va o’zgarishlarni kutish dasturiy ta’minotni konstruktsiyalashning ko’p jihatlarini boshqaradi. O’zgarishlarni kutish (Ожидание изменений - anticipating change) dasturiy ta’minot muhandisligining harakatlantiruvchi kuchlaridan biridir. Dasturiy ta’minot ham tizimli, ham faoliyat sohasi nuqtai nazaridan tashqi muhitdan ajralmas hisoblanadi. Bundan tashqari, dasturiy ta’minot tizimlari o’zgaruvchan muhitning bir qismi bo’lib, u bilan o’zgarishi kerak, ba’zan esa muhitning o’zida o’zgarishlar manbai bo’lishi kerak. O’zgarishlarni oldindan ko’rish ko’plab maxsus usullar bilan qo’llab-quvvatlanadi:

• 
  Aloqa usullari (masalan, hujjat formatlari va mazmuni standartlari);
  
• 
  Dasturlash tillari (masalan, Java va C++ kabi tillar uchun til standartlari);
  
• 
  Platformalar (masalan, operatsion tizim murojaatlari uchun dasturchi interfeysi standartlari);
  
• 
  Instrumentlar (masalan, UML (Unified Modeling Language) kabi yozuvlar uchun diagrammatik standartlar).
  

O’zgarishlarga tayyor turish dasturiy ta’minot muhandislariga moslanuvchan dasturiy ta’minotni yaratishga yordam beradi, ya’ni ular dasturiy mahsulotni bazaviy tuzilmani buzmasdan yaxshilashlari mumkin. O’zgarishlarni oldindan ko’rish ko’plab maxsus usullar bilan ta’minlanadi. Ikki turdagi o’zgarishlar mavjuddir¹⁵:

1. 
   Dastur kodini takomillashtirish(refactoring);
   
2. 
   Yangi funksionallikni qo’shish(reinjenering).