|
Seliksiya yutuqlarini huquqiy muxofaza
qilishda muhim axborot kafolati bu-
seleksiya faoliyatini amalga
oshirishning barcha bosqichlarida axborotning ochiqligi hisoblanadi.
Ёдда тутинг!
179
beriladigan moddiy rag‗batlantirish miqdorini oshirib borish, ularga
nisbatan turli imtiyozlarni belgilash hamda huquqiy muhofaza qilish
seleksiyaviy faoliyatni rivojlantirishga, bu esa, o‗z navbatida, qishloq
xo‗jaligi ekinlarining hosildorligini oshirishga va mamlakatning qishloq
xo‗jaligi ekinlaridan oladigan daromadini ko‗paytirishga xizmat qiladi.
5-§. Asalarichilik faoliyatini huquqiy tartibga solish
Bugungi kunda qishloq xo‗jalik faoliyatining alohida turlaridan yana
biri bu asalarichilik faoliyatidir. Asalarichilik-qishloq xo‗jaligining
tarmoqlaridan biri bo‗lib, asalarilarni asal, mum va boshqa mahsulotlar
(asalari suti, asalari yelimi, asalari zahari va boshqalar) olish, shuningdek
qishloq xo‗jaligi ekinlari hosildorligini oshirish uchun ularni changlatish
maqsadlarida boqishdir.
O‗zbekiston Respublikasida 154 ming asalari oilasi (kutisi) bor.
Ixtisoslashtirilgan asalarichilik xo‗jaliklari tashkil etilgan. Qishloq va suv
xo‗jaligi vazirligi tizimida 48 asalarichilik xo‗jaligi (88 ming asalari
oilasi), shu jumladan, ―Asal‖ uyushmasi (1975-96 yillarda respublika IIB)
bor
(1998).
Respublikadagi
o‗rmon
xo‗jaligi
korxonalarida,
―O‗zmevasabzavotuzumsanoatxolding‖ kompaniyasi tarkibida ham
asalarichilik xo‗jaliklari bor. Asalarichilik bilan 20-50 (90%) yoki 50-150
(10%) quti asalarisi bo‗lgan xususiy asalchilar ham shug‗ullanadi.
Mavsumda ikki marta – may-iyun (bahorgi) va avgust-sentyabrda (yozgi)
asal olinadi. 1996-yilda 17,1 ming t asal, 187 t mumlarda tayyorlandi.
Respublikada yiliga 20 ming t dan ko‗proq asal tayyorlash imkoniyatlari
bor. Asalarilar asosan ko‗chma usulda boqiladi.
Asalarilardan qishloq xo‗jaligi ekinlarini (g‗o‗za, mahsar, kanop,
urug‗lik beda va boshqalarni) changlatishda foydalaniladi. Asalarilar bilan
changlatish g‗o‗za hosildorligini o‗rtacha 5,1-5,9 s/ga oshirishi aniqlangan.
Mazkur sohani rivojlantirish maqsadida, O‗zbekiston Respublikasi
Prezidentining ―Respublikamizda asalarichilik tarmog‗ini yanada
rivojlantirish
chora-tadbirlari
to‗g‗risida‖gi 16-oktyabr 2017-yilgi
PQ-3327 sonli qarori
52
muhim ahamiyatga egadir.
Unga asosan, ―O‗zbekiston asalarichilari‖ uyushmasi (keyingi
o‗rinlarda Uyushma deb ataladi) tashkil etildi va quyidagilar Uyushmaning
asosiy vazifalari va faoliyat yo‗nalishlari etib belgilandi:
asalarichilik tarmog‗ini rivojlantirishga qaratilgan normativ-xuquqiy
bazani ishlab chiqishda ishtirok etish;
52
Qonun hujjatlari ma‘lumotlari milliy bazasi,
(
www.lex.uz
), 2017-yil 17-okyabr.
180
asalarichilik tarmog‗ini rivojlantirish dasturlarini amalga oshirishni
muvofiqlashtirish, yagona ilmiy-texnika, texnologik, investitsiya va
eksport siyosatini amalga oshirishni muvofiqlashtirish;
mahalliy
ijro
etuvchi hokimiyat
organlari
va
manfaatdor
tashkilotlar bilan hamkorlikda asalarichilik xo‗jaliklarini o‗rmon fondi
yerlariga, tog‗ va tog‗oldi hududlariga, tabiiy pichanzor va yaylovlarga
hamda qishloq xo‗jaligi yerlariga joylashtirishni amalga shirish;
asalarilar
uchun
sun‘iy
ozuqalar
ishlab
chiqarishni
markazlashgan holda tashkil etishga ko‗maklashish va ushbu tajribani
keng qo‗llash hisobiga asalarichilik xo‗jaliklarining ozuqa bazasini
mustahkamlash;
asalari kasalliklarining oldini olish, davolash va tashxis qo‗yish
bo‗yicha zamonaviy va ilg‗or usullarni joriy etish ishlariga ko‗maklashish;
oliy va o‗rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi, shu jumladan, xorijiy
muassasalarda
asalarichilik tarmog‗iga kadrlar tayyorlash, qayta
tayyorlash va ularning malakasini oshirish ishlarini samarali tashkil etish
va muvofiqlashtirishda ishtirok etish.
Uyushma raisi va uning o‗rinbosari muassislarning umumiy
yig‗ilishi qarori bilan saylanadi va O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasi tomonidan lavozimga tasdiqlanadi;
Uyushmaning ijro etuvchi apparati faoliyatini moliyalashtirish
Uyushmaga
a‘zo
bo‗lgan
tashkilotlarning
a‘zolik
badallari
va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan amalga
oshiriladi;
Uyushmani tashkil etish hamda uning faoliyati bilan bog‗liq barcha
xarajatlar, Uyushmaning ―Apimondiya‖ xalqaro asalarichilik uyushmalari
federatsiyasiga a‘zo bo‗lib kirish va a‘zolik badali to‗lovlari dastlabki uch
yil davomida AT ―Aloqabank‖ mablag‗lari hisobidan ta‘minlanadi.
2023-yilning 1-yanvarigacha belgilangan tartibda tasdiqlangan ro‗yxat
bo‗yicha ―O‗zbekiston asalarichilari‖ uyushmasiga a‘zo tashkilotlar
tomonidan olib kelinadigan naslli materiallar (mahsulot), asalarichilik
sohasida qo‗llaniladigan inventarlar va uskunalar, asalari uyalarini tashish
uchun maxsus transport vositalari va tirkamalar, asalari kasalliklari va
zararkunandalariga qarshi qo‗llaniladigan veterinariya dori vositalari va
preparatlar, asalari uyalari ishlab chiqarish uchun yog‗och va zarur
materiallar, penopoliuretan, ularga yordamchi uskunalar, butlovchi
buyumlar va ehtiyot qismlari, mumparda va mum mahsulotlari bojxona
to‗lovlaridan (bojxona yig‗imlaridan tashqari) ozod etildi.
181
Do'stlaringiz bilan baham: |
