O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti

 
2-§. Huquqni tushunishning umumiy masalalari va ularning amaliy faoliyat 
uchun ahamiyati 
Huquq falsafiy va nazariy kategoriya sifatida aniq mazmunga ega bo’lganda muhim 
vosita sifatida ahamiyatga molik bo’ladi. 
Huquq nima 
degan masala bo’yicha istagancha 
bahs yuritish mumkin, uning kelib chiqishini turlicha talqin qilish, huquqning mohiyati va 
jamiyatdagi o’rnini aniqlashda turli fikrlar aytish mumkin. Ammo amaliy faoliyatda huquqni 
bir xil tushunish, bir xil nuqtai nazar, bir xil aniqlik nuqtasini belgilash zarur bo’ladi. 
Darhaqiqat, agar fuqarolar huquqqa asoslanib harakat qilsa, agar yurist-amaliyotchi 
masalani to’g’ri hal qilish uchun huquqqa murojaat qilsa, fuqarolar yoki mansabdor 
shaxslar xatti-harakatini aniqlash, huquq to’g’risida umumiy aniq tushuncha zarur bo’ladi. 
Huquqni tushunish turlicha bo’lganda barqarorlikni ta’minlash va ijtimoiy aloqalarni 
tartibga solish bo’yicha u o’z qadrini yo’qotgan bo’lar edi. Huquqni tushunishdagi aniqlik - 
ijtimoiy munosabatlarda tartib va muayyanlikning dastlabki talabidir. 
Dunyoning turli qismlarida, turli davlat guruhlarida yoki alohida olingan 
mamlakatlarda o’zining huquq tizimi tarixan shakllangan. Muayyan tomon, zamon va 
rivojlanish shart-sharoitlari, u yoki bu xalqlarning huquq manbalari ob’yektiv tarzda 
shakllangan. Shu bilan birga har bir zamonning muayyan qismida, har bir alohida 
vaziyatda huquq haqidagi tasavvurlarda yagona yondashuvga erishish bo’yicha kelishuv 
yuz bergan. 
2
Qarang: Davlat va huquq nazariyasi. AA’zamxo’jayev va SH.O’razaeev tahriri ostida, T., 1992, 255-bet. 
3
Tojixonov U., Saidov A. Davlat va huquq asoslari. O’quv qo’llanma. T., 1999,40-bet.
4
Karimov I. A. O’zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining asosiy tamoyillari. T., «O’zbekiston», 26-bet. 

---

113 
Mavjud dunyo huquqiy tizimlari va huquqiy oilalari buni yaqqol tasdiqlaydi. Agar 
davlatlarning huquq tizimi bir-biriga yaqin bo’lsa, fuqarolar bir davlatdan ik-kinchisiga 
o’tganda tez moslashadi, yuristlar hech qiynalmay sudlov faoliyatini amalga oshirishda 
qatnashadi. Huquqni yagona tarzda tushunish turli mintaqa xalqlarini bir-biriga 
yaqinlashtiradi. 
Nima uchun