O’zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti

 
6-§. Davlat va huquq nazariyasining funksiyalari 
Davlat va huquq nazariyasining rivoji faqat uning oldida turgan vazifalar bilan 
belgilanmay, balki u bajaradigan funksiyalar bilan ham bog’liqdir. Davlat va huquq 
nazariyasi funksiyalari to’g’risidagi masala mohiyatan yuridik fan, jilla bo’lmasa, uning 
nazariy qismi jamiyat uchun, huquqiy madaniyatni shakllantirish uchun, davlatchilikning 
huquqiy asoslarini mustahkamlash, inson huquqlari va erkinliklarini barqarorlashtirish 
uchun nimalar qilayotgini haqidagi masala hamdir. Chunonchi, evristik funksiya fan 
taraqqiyoti bilan bog’liq. Evristika («eurisko» yunoncha - «topaman») - haqiqatni topish, 
aniqlash san’ati. Davlat va huquq nazariyasi shunday mantiqiy usul va uslubiy qoidalar 
tizimiga egaki, ular faqat davlat va huquqni rivojlantirishdagi yangi qonuniyatlarni bilibgina 
qolmay, bu qonuniyatlarni kashf yetish imkonini ham beradi. Bu esa, islohotlar va ijtimoiy 
o’zgarishlar bosqichining murakkab vaqtlarida juda muhimdir. 
Davlat va huquq nazariyasi sohaviy va ixtisoslashgan yuridik fanlar uchun 
fundamental fan sifatida metodologiya xizmatini o’taydi, ya’ni ularga nisbatan metodologik 
funksiyani bajaradi. Davlat va huquq umumiy nazariyasi tushunchasi va konsepsiyalari 
sohaviy va maxsus fanlarning asosi bo’lib maydonga chiqadi. 
Davlat va huquq nazariyasi davlat-huquq hodisalarini o’rganish bilangina 
cheklanmay, huquq, huquqiy va davlat tarmoqlarini qayta qurish tamoyillarini ham ishlab 
chiqadi. Davlatning o’zi siyosiy kurash markazi sifatida maydonga chiqadi, shuning uchun 
davlat va huquq nazariyasining bir muhim funksiyasi - 
siyosiy funksiyadir. 
Siyosat 
(arabcha «siyosatun» - rahbarlik, boshchilik qilish) davlat hokimiyatini amalga oshirish va 
saqlab qolishga yo’naltirilgan ijtimoiy faoliyatni, mamlakat ichkarisidagi va xorijiy davlatlar 
bilan munosabatlardagi davlat faoliyatining muayyan yo’nalishi va tarzini ham anglatadi. 
Mamlakat siyosiy yo’li huquqshunoslik faoliyatida ham, amaldagi qonunchilikda ham o’z 
ifodasini topadi. 
Siyosiy funksiya bilan mustahkam aloqada bo’lgan