O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

20.4. Dastlabki tergovning alohida shakli sifatida surishtiruv oʻtkazishning xususiyatlari

Surishtiruv dastlabki tergovning barcha vazifalarini toʻliq amalga oshirgan holda jinoyat ishini sudda muhokama qilish uchun barcha harakatlarni toʻliq va xolis amalga oshirishga muddat yetarli boʻlgan holdagina oʻtkaziladi.

Jinoyat ishi koʻp mehnat talab etsa, juda murakkab yoki oʻta dolzarb boʻlsa, prokuror yoki surishtiruv boʻlinmasining boshligʻi shu ish boʻyicha surishtiruv ishlarini yuritishni dastlabki tergovdagi kabi doimiy yoki maxsus tuzilgan surishtiruvchilar guruhiga topshirishi mumkin. Bunda prokuror yoki surishtiruv boʻlinmasi boshligʻi tomonidan qaror qabul qilinadi, qarorda guruhning rahbari va a’zolari koʻrsatiladi. Jinoyat ishini qoʻzgʻatish toʻgʻrisidagi qaror bilan bir vaqtda surishtiruv guruhini tuzish toʻgʻrisidagi qaror ham qabul qilinishi mumkin, bunda har ikkala masalada bir qarorda koʻrsatiladi. Surishtiruvchilar guruhi tarkibida oʻzgarish boʻlsa yoki uning rahbari oʻzgarsa ham alohida qaror bilan rasmiylashtiriladi.

20.5. Surishtiruvni toʻxtatish va tamomlash

Dastlabki tergovni toʻxtatish asoslari bilan surishtiruvni toʻxtatish asoslari bir xil boʻlib, buning uchun surishtiruvchi tomonidan qaror qabul qilinadi va qaror nusxasi nazorat qiluvchi prokurorga yuboriladi. Shuningdek, bu haqida jabrlanuvchi, fuqaroviy da’vogar, fuqaroviy javobgar va ularning vakillari xabardor qilinadi. Qaror qonunga nomuvofiq boʻlganda, prokuror tomonidan bekor qilinadi va surishtiruv qayta tiklanadi. Surishtiruvni toʻxtatish uchun quyidagilar asos boʻladi:

– ish boʻyicha ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilinishi lozim boʻlgan shaxs aniqlanmagan;
– ayblanuvchining qayerda ekanligi noma’lum boʻlgan;
– ayblanuvchi Oʻzbekiston Respublikasi hududidan chiqib ketgan, basharti, uning tergovga kelishini ta’minlash imkoniyati boʻlmasa;
– ayblanuvchi ishni yuritishda uning ishtirok etishini istisno etadigan ogʻir va davomli, lekin davolab boʻladigan kasallikka chalingan hollarda toʻxtatiladi.
Surishtiruvchi jinoyat ishi boʻyicha surishtiruvni toʻxtatish toʻgʻrisida qaror qabul qilishdan oldin ayblanuvchi yoʻqligida bajarish mumkin boʻlgan barcha tergov harakatlarini bajarishi shart.
Surishtiruvchi tomonidan faqat ayblanuvchi tariqasida ishda ishtirok etishga jalb qilinishi toʻgʻrisida qaror chiqarilgan shaxsga nisbatan qidiruv e’lon qilinishi mumkin. Qidiruv surishtiruv oʻtkazilayotganida ham, shuningdek surishtiruv toʻxtatilganidan keyin ham e’lon qilinishi mumkin.