O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik Universiteti Jinoyat-protsessual huquqi darslik

7.11. Olib qo‘yish va tintuv

Tintuv – shaxsni, xonalarni, tintuv qilinayotgan shaxs va uning oila a’zolari yoki tashkilot ixtiyorida bo‘lgan xona va turar joylarni, ochiq joylarni majburiy tekshirishdan iborat.

Tintuv o‘tkazishning maqsadi (tor ma’noda) – jinoyatdan qolgan qurollar, predmetlar, jinoyat yo‘li bilan topilgan qimmatbaho narsalar, ish bo‘yicha ahamiyatga ega boshqa predmet va hujjatlar, jinoyat yo‘li bilan topilgan qimmatbaho narsalar, ish bo‘yicha ahamiyatga ega boshqa predmet va hujjatlar, shuningdek qidiruvda bo‘lgan shaxslar, murda yoki uning qismlarini, garovga olingan va olib qochilgan shaxsni topishdan iboratdir.

Olib qo‘yish – bu mustaqil tergov harakati bo‘lib, ish uchun ahamiyatli bo‘lgan ashyo va hujjatlarning aynan kimda va qayerda ekanligi ma’lum holatdagina surishtiruvchi, tergovchi, sudya va sud tomonidan oʻtkazilishi mumkin.

Jinoyat-protsessual kodeksining 157-moddasiga muvofiq olib qo‘yish ish uchun ahamiyatli bo‘lgan ashyo va hujjatlarning aniq saqlanish joyi va aynan qaysi shaxsnikida ushbu ashyo va hujjatlar saqlayotganligi aniqlangandan so‘ng o‘tkaziladi.

Olib qo‘yish tergov harakatini jinoyat ishi qo‘zg‘atilganidan oldin ham keyin ham amalga oshirish mumkin. Odatda, olib qo‘yish ixtiyoriy ravishda o‘tkaziladi, lekin agar zarur bo‘lib qolsa bu tergov harakati majburiy ravishda ham o‘tkazilishi mumkin.
Olib qo‘yish ko‘pincha muassasalar va tashkilotlarda ashyo va hujjatlarni olib qo‘yishda o‘tkaziladi. Olib qo‘yiladigan hujjatni olishdan avval aynan shu hujjat bilan bo‘lgan boshqa hujjatlar ham ko‘zdan kechirilib olib qo‘yilishi mumkin.
Jinoyat-protsessual kodeksining 158-moddasiga muvofiq jinoyat ish bo‘yicha ahamiyatga ega bo‘lgan jinoyat qurollari, jinoiy yo‘l bilan topilgan predmetlar va hujjatlar, qimmatbaho narsalar biron shaxsda yoki biron joyda saqlanishi ma’lum bo‘lsa yoki bu to‘g‘rida biror gumon paydo bo‘lsa, bu tintuv harakatini o‘tkazish uchun asos bo‘la oladi.