O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Takror  ishlab  chiqarish  tarkibi  kapital  qo’yilmalarni  asosiy  fondlarning  turlari  bo’yicha 
takror  ishlab  chiqarishga  yo’naltirilishi  ifodalanadi.  Unda  yangi  qurilish,  mavjud  korxonalarni 
kengaytirish,  rekonstruktsiya  qilish  va  ularni  texnik  jihatdan  qayta  qurollantirish  bo’yicha  nisbat 
ko’rsatiladi. 
Yangi  qurilishga,  dastlabki  tasdiqlangan  loyihaga  binoan,  yangi  maydonlarda  olib 
borilayotgan  korxona,  bino,  ob’ektlar  qurilish  kiradi. 
Mavjud  korxonalarni  kengaytirish  yangi  loyihalar  asosida  ikkinchi  va  undan  keyingi 
tartibdagi  qurilishlarni,  o’o’shimcha  tsexlar  qurilishini  anglatadi. 

---

 
83 
Harakatdagi  korxonalarni  rekonstruktsiya  qilish  ularni  to’ligicha  yoki  qisman  qayta 
qurilishini  bildiradi.  Unda  yangi  qurilish  yoki  harakatdagi  asosiy  ishlab  chiqarish  tsexlarini 
kengaytirish  mumkin  emas.  Rekonstruktsiya  ishlarini  amalga  oshirishda  ma’naviy  va  fizik 
jihatdan  eskirgan  uskunalar  almashtiriladi.  Bu  o’z  navbatida  yangi  hozirgi  zamon  texnologiyasi 
asosida  ishlab  chiqarish  hajmini  ko’paytiradi  va  uni  texnik  darajasini  oshirish  imkoniyatini 
yaratadi. 
Tajriba  shuni  ko’rsatadiki,  industrial  rivojlangan  iqtisodiyotda  yangi  qurilish  uchun 
sarflanayotgan  xarajatlarning  salmog’i,  mavjud  korxonalarni  texnik  jihatdan  qayta  qurollantirish 
va rekonstruktsiya  qilish  uchun  sarflanayotgan  xarajatlar  salmog’idan  kamroq  bo’ladi. 
Davlatni  bu  yo’nalishda  olib  borayotgan  investitsiya  siyosati  texnologik  tarkibni 
takomillashtirishda  ijobiy  ta’sir  ko’rsatadi.  CHunki  kapital  qo’yilmalar  tarkibida  asosiy 
fondlarning  aktiv  qismiga  xarajatlar  sarflanishi  maqsadga  ko’proq muvofiqdir. 
Tarkibiy  qayta  qurish  muommalarini  hal  qilinishi  yangi  tarmoqlarni  yaratilishi  hamda 
mavjud  korxonalarni  texnik  jihatdan  qayta  o’urollantirish  masalasini  yechilishi-Respublikada 
mustaqillik  yillarida  misli  ko’rilmagan  darajada qurilish  ishlarini  olib  borish  imkonini  berdi. 
Mamlakat  iqtisodiyotiga  kapital  qo’yilmalarni  ajratish  sezilarli  darajada  ko’paydi.  Agarda 
O’zbekistonda  1996  yil  kapital  qo’yilmalarning  xajmi  166,5  mlrd.so’mga  teng  bo’lgan  bo’lsa, 
1999  yilda  369,7  mlrd.so’mni,  2011  yilda  esa  718291,3  mlrd.so’mni    tashkil  qildi.  Kapital 
qo’yilmalarning  umumiy  tarkibida  asosiy  fondlarning  aktiv  qismi  uchun  sarflanayotgan 
xarajatlar  oshib  borayapti.