O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Subsidiya  davlat tomonidan aniq maqsad yo’lida ishlatish uchun qaytarib 
olmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag’idir.  
Subsidiyalar  iqtisodiyotni  devirsifikatsiyalash  (tarkiban  o’zgartirish),  eksport-
importni  muvozanatlashtirib  turish,  innovatsiya,  (yangilikni  o’zlashtirish)  ishlarini 
yo’lga  qo’yish,  ayrim  hududlarga  yordam  berish,.  Konversiya  (harbiy  ishlab 
chiqarishdan  xalqqa  kerakli  tovar  ishlab  chiqarishga  o’tish)  maqsadlarida ajratiladi. 
Aytilgan  ishlar  serxarajat  bo’lganidan  subsidiya  xarajatlarni  butunlay  yoki  qisman 
qoplash  uchun  beriladi.  Masalan,  devirsifikatsiya  katta  joriy  sarflarni  talab  qiladi, 
shu  bois  ularni  qoplash  davlat  subsidiyasi  ham  ishtirok  etadi.  Subsidiyalar 
eksportni  qisqartirish  yoki  to’xtatib  turish  uchun  ham  ishlatiladi.  Jahon  bozoridagi 
narxni  ushlab  turish  uchun  bozorga  qo’shimcha  tovarlarni  chiqarmaslik  zarur 
bo’lganda,  davlat  o’z  tovarlarini  zaxiraga  o’tkazib  turgan  firmalarga  subsidiya 
berib,  tovarlarni  saqlab  turish  xarajatlarini  qoplaydi.  Subsidiyalar  milliy  sanoatni 
o’stirish  uchun  ham  beriladi.  Tashqaridan  xom  ashyo  kiritib,  tashqariga  tayyor 
maxsulot chiqaruvchi  korxonalar  ham subsidiyadan bahramand bo’ladilar. 
Davlat  texnika  yangiliklarini  joriy  etish,  resurslarni  tejash,  atrof-muhitni 
muhofaza  qilish,  resurslarni  iqtisodiyoti  sust  rivojlangan  hududlarga  joylashtirish, 
eksport  potentsialini  oshirish  dasturlarini  ishlab  chiqadi.  Bu  dasturlarda  davlat 
tavsiyalariga  binoan ish tutgan korxonalar  davlatdan subsidiya oladilar.   
Davlat  milliy  iqtisodiy  chegaralarni  belgilaydi,  iqtisodiy  chegara  vazifasini 
esa  milliy  pul  va  bojxona  to’lovlari,  ya’ni  boj  puli  bajaradi.  Davlat  milliy 
valyutani  mamlakat  hududidagi  yagona  va  tanho  to’lov  vositasi  sifatida  kiritadi. 
Mamlakat  ichidagi  tovar  va  xizmatlarni  faqat  shu  pulga  olish  mumkin,  bu  bilan 

---

 
130 
milliy  bozor  himoya  qilinadi.  SHunday  vazifani  O’zbekiston  Respublikasi  puli  – 
so’m ham o’taydi.  
Davlat  iqtisodiy  o’sish  uchun  ahamiyatli,  lekin  serxarajat  ishlarni  o’zi  hisobidan 
moliyalashtiradi.   
SHu  boisdan  davlat  iflyatsiyani  iloji  boricha  me’yoriy  darajaga  pasaytirishga 
qaratilgan  siyosat  olib  boradi.  Inflyatsiyaga  qarshi  tadbirlar  ikki  yo’nalishda