O’zbekiston respo`blikasi oliy va o’rta maxso`s ta’lim vazirligi alisher Navoiy nomidagi samarqand davlat o`niversiteti «ijtimoiy-iqtisodiyot» fako`lteti

Rentabellik 
– korxona faoliyatining foydalik darajasi. O`ning uch xil 
ko’rsatkichi mavjud: korxona aktivlari rentabelligi, xususiy kapital rentabelligi va 
sotilgan mahsulot rentabelligi. Bu ko’rsatkichlarni balansdagi (sof) foyda 

---

ko’rsatkichini korxona aktivlarining o’rtacha yillik qiymati, muomalaga 
chiqarilgan aksiyalar miqdori, xususiy kapital miqdori va sotilgan mahsulot 
tannarxiga nisbati bilan aniqlanadi. 
Iqtisodiy nochor korxona
– kreditorlarning tovar (ish, xizmat)lar haqini 
to’lash bo’yicha talablarini qondirish, shuningdek, byudjet va nobyudjet 
fondlariga majburiy to’lovlarni ta’minlashga layoqatsiz bo’lgan korxona. 
Korxonaning bankrotligi
–
 
korxona moliyaviy-xo’jalik faoliyatining 
nochorlikka yuz tutishi natijasida o’z qarz majburiyatlari bajara olmasligi. Korxona 
xo’jalik sudining qaroriga ko’ra rasmiy holda bankrot deb e’lon qilinadi. 
Bu borada ko’rilgan chora-tadbirlar mamlakatimiz iqtisodiyotini ortiqcha 
yukdan xalos qilish, byudjet va ish haqi bo’yicha umumiy miqdori 1 trillion so’m 
kreditorlik qarzini uzish, bankrot korxonalar negizida 100 dan ortiq yangi turdagi 
ishlab chiqarish quvvatlarini tashkil etish, qo’shimcha ravishda 17 mingdan ortiq 
ish o’rni yaratish imkonini berdi. 
Iqtisodiyotning 
real 
sektorini qo’llab-quvvatlash 
borasidagi 
muhim 
yo’nalishlardan yana biri – bu sanoat kooperasiyasi asosida tayyor mahsulotlar, 
butlovchi buyumlar va materiallar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish jarayonidir.
Ishlab chiqarishni mahalliylashtirish
– 
sanoat ishlab chiqarishining turli 
bosqichlarida import shaklida xarid qilish orqali qo’llaniluvchi detallar, butlovchi 
qismlar, yarim tayyor mahsulotlar va tayyor mahsulotlarni mahalliy xom ashyo va 
materiallar asosida ishlab chiqarishga o’tkazish jarayoni.