O’zbekiston respo`blikasi oliy va o’rta maxso`s ta’lim vazirligi alisher Navoiy nomidagi samarqand davlat o`niversiteti «ijtimoiy-iqtisodiyot» fako`lteti

Import o’rnini bosish samarasi
–
mahalliylashtirish jarayonini amalga 
oshirish orqali ishlab chiqarilgan mahsulotlar va ko’rsatilgan xizmatlar natijasida 
tejalgan import mahsulotlari qiymati. 
Ma’lumki, mahalliylashtirish jarayoni iqtisodiyotning jadal va barqaror 
rivojlanishini ta’minlash, uning tashqi omillarga bog’liqligini kamaytirish, ishlab 
chiqarish jarayonlariga yangi, samarali texnologiyalarni tatbiq qilishni 
jadallashtirish, mahalliy xom ashyo va ishlab chiqarish resurslaridan keng 
foydalanish, shuning asosida zamonaviy raqobatbardosh mahsulot ishlab 
chiqarishni ko’paytirish, valyuta mablag’laridan tejamli va oqilona foydalanish, 

---

shuningdek yangi ish joylarini yaratish imkonini beradi. Shuningdek, 
mahalliylashtirish dasturining amalga oshirilishi quyidagi ijobiy jihatlar bilan 
tavsiflanadi: 
- mavjud ishlab chiqarish quvvatlaridan samarali foydalanish; 
- sanoat turli tarmoqlarining qo’shilgan qiymati yuqori darajada bo’lgan 
mahsulotlar eksportini ko’paytirish va tegishli ravishda, an’anaviy eksport 
salmog’ini kamaytirish; 
- samarali ichki va tarmoqlararo ishlab chiqarish kooperasiya aloqalarini 
rivojlantirish; 
- iqtisodiyotning real sektorida mamlakatimiz korxonalarining kooperasiyasi 
salohiyatidan yuqori darajada foydalanish; 
- mahalliy xom ashyoni qayta ishlashni kengaytirish, ishlab turgan 
korxonalarni zamonaviylashtirish va yangilarini tashkil etish hisobiga iqtisodiyot 
tarkibini takomillashtirish va h.k. 
Ma’lumotlarga ko’ra, keng ko’lamli ishlab chiqarishni mahalliylashtirish 
dasturi doirasida 2010 yil davomida 333 ta korxona negizida 843 ta amalga 
oshirilayotgan loyiha bo’yicha 2854,0 mlrd. so’m hajmida mahsulotlar ishlab 
chiqarilgan (2.3-rasm). Neft-gaz uskunalari, kimyo sanoati mahsulotlari, avtomobil 
sanoati uchun butlovchi qismlar va boshqa 120 dan ortiq yangi turdagi mahsulot 
ishlab chiqarish yo’lga qo’yilib, 2 mingga yaqin yangi ish o’rni yaratildi. 
Mahalliylashtirish dasturi doirasida mahsulot turlari ishlab chiqarish hajmi 
o’tgan yilga nisbatan 2,3 barobar o’sib, import o’rnini bosish samarasi 1,9 mlrd. 
doll. tashkil etdi. 
Bundan 
ko’rinadiki, jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida 
mamlakatimizda iqtisodiyotning real sektori korxonalarini qo’llab-quvvatlash 
choralarining izchil amalga oshirilishi barqaror va mutanosib o’sish sur’atlarini 
ta’minlash uchun yetarli shart-sharoitlarni yaratdi. 

---