O’zbekiston republikasi xalq ta’limi vazirligi


Xotira turlari uchta mezonga muvofiq bo’linadi



Download 2,72 Mb.
bet36/82
Sana24.04.2022
Hajmi2,72 Mb.
#579393
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   82
Bog'liq
1-100 ma\'ruza

Xotira turlari uchta mezonga muvofiq bo’linadi:



Psixik faollik xususiyatiga ko`ra







So`z- mantiqli xotira

Obrazli xotira

Emotsional xotira



Harakat xotirasi


Harakat xotirasi – turli xildagi ish-harakatlar va ularning sistemasini esda olib qolish, esda saqlash, yana qayta esga tushirishdan iboratdir.
Emotsional xotira – his – tuyg’uga g’os xotiradir. His – tuyg’ular hamisha bizga ehtiyojlarimiz va qiziqishlarimiz qanday qondirilayotgani, bizning tevarak – atrofdagi olamga munosabatimiz qanday yo’lga qo’yilganligi haqida xabar berib turadi. Shuning uchun ham hissiy xotira har bir kishining hayoti va faoliyatida muhim ahamiyatga egadir.
Obrazli xotira tasavvurlarni, tabiat va hayot manzaralarini, shuningdek, tovushlarni, hidlarni, ta’mlarni esda olib qolishdan iborat xotira hisoblanadi. U ko’rish, eshitish, hid bilish, ta’m bilishga oid xotiradir.
So’z – mantiq xotira bizning o’y – fikrlarimiz mazmunini tashkil etadi. Fikrlar esa nutqsiz mavjud bo’la olmaydi, shuning uchun ham ularga oid xotira ham shunchaki mantiqiy deb emas, balki so’z – mantiq xotira deb ataladi.





Biron narsani esda olib qolish yoki eslash uchun maxsus maqsad qo’ymagan holda esda olib qolish va yana qayta esga tushirish ixtiyorsiz xotira deb ataladi. Ixtiyorsiz esda olib qolish – bilish va amaliy harakatlarni amalga oshirishning mahsuli va shartidir. Bunda esda olib qolish o`z holicha bizning maqsadimiz sifatida yuzaga chiqmaganligi sababli beixtiyor esimizda olib qolingan jamiki narsalar xususida odatda «o`zidan-o`zi esda saqlanib qolgan ekan» deymiz.
Oldimizga bironta maqsad qo’yib esda olib qolganimizda ixtiyoriy xotira bo’ladi. Ixtiyoriy esda olib qolish – maxsus mnemik harakatlar, ya’ni asosiy maqsadi esda olib qolishdan iborat bo`lgan harakatlar mahsulidir. Maxsus o`tkazilgan tadqiqotlar materialni aynan, to`la va izchil eslab qolish vazifasining aniq qilib qo`yilishi ixtiyoroiy esda olib qolishning asosiy shartlaridan biri ekanligini ko`rsatdi.





Qisqa muddatli xotira materialni ko`p martalab takrorlash va qayta esga tushirishlar orqali uzoq vaqt esda olib qolinishi bilan ajralib turadigan uzoq muddatli xotiradan farqli o`laroq, bir martagina juda qiska vaqt maboynida eslab qolish bilan belgilanadi.
Operativ xotira tushunchasi kishi tomonidan bevosita amalga oshiralayotgan dolzarb vazifalar, harakatlar, ishlarga xizmat qiladigan mnemik jarayonlarni anglatadi. Qachonki biz biron murakkab harakatni, misol uchun arifmetik amalni bajarayotgan bo`lsak, u holda, uni qismlarga bo`laklarga ajratgan holda bajaramiz. Bunda ishni bajarish davomida ayrim oraliq natijalarni «yodimizda» saqlab boramiz.
Uzoq muddatli xotiraga shaxs faoliyatining hayotiy muhim maqsadlariga erishishda taktik jihatdagina emas, balki strategik jihatdan ahamiyat kasb etgan axborot kelib turadi.

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish