Oqish malakalarini egallash nomli kichik sohada quyidagicha talab qoyiladi:
Bola bosma materiallarga qiziqish bildiradi, harflar va ramzlarni
ajrata oladi.
Bola yozish konikmalarini organadi. Oddiy tahlil va sintez qilish konikmalarini rivojlantirish. Indikatorlar (korsatkichlar):
Kop vaqt davomida kitob bilan otirib, uni tomosha qilishi mumkin,
kitobni togri holatda ushlaydi.
Ayrim malumotlarni yigish uchun kitoblardan foydalanadi.
Bir necha mashhur asarlar va adabiy qahramonlarni aytib berishi
mumkin.
Adabiy asarlarning ayrim parchalarini sozlab beradi.
Alifboni biladi.
Boginlar boyicha oqishi mumkin.
Yozishning barcha elementlarini biladi (ilmoq, gajak, chiziqchalar,
tayoqchalar).
Yozish konikmalarini organadi.
Namunadan 2-3 ta sozlarni olib yozadi va chizadi.
Oz ismini va 2-3 ta sozlarni bosma harflarda mustaqil ravishda yozadi.
Gapni sozlarga boladi, sozlarni boginlarga boladi.
Malum tovushlarning ornini aniqlay oladi (sozning boshida, ortasida va oxirida).
Sozda tovushlar ketma-ketligini aniqlaydi.
Boginlardan sozlar, sozlar ishtirokida gap tuza oladi;
20
Tovushlarni eshitib farqlay oladi.
Tarbiyachilar pedagogik tajribaga ega bolsalar, oz tarbiyalanuvchilarining psixologik rivojlanish qonuniyatlarini yaxshi bilsalar, albatta, bolalarda ijobiy ozgarish bolishiga erishadilar. Chunki, oqitish va tarbiyalash tajribasi boladagi tugma xarakter belgilarini ozgartirishda goyat katta imkoniyat manbaidir. Lekin bunday ozgarishlarning chegarasi va pedagogdan talab qilinadigan mehnat olchovi, albatta, xilma-xildir. U yoki bu bola shaxsining oziga xosligini, uning boshqa odamdan farqini aks ettiruvchi psixologik fazilatlar birikmasi individuallikdir. Individuallik temperamentda va xarakter xususiyatlarida, odatda,qiziqishda, bilish jarayonlariga oid fazilatlarida (idrok, xotira, tafakkur, tasavvur) qobiliyatda, faoliyatning shaxsga xos uslubida va hokazolarda namoyon boladi. Psixolog suhbat davomida bolaga qilinayotgan ishning maqsadi va natijasi haqida malumot berishi, suhbat mazmuni sir tutilishini aytishi va oz navbatida bunga qatiy amal qilishi lozim. Suhbat davomida tashqi muhit tasiri ham etiborga olinishi zarur, chunki tinch va osoyishta muhit bolada oz kuchiga ishonish hissinn tugdiradi, jiddiylikka davat etadi, qolaversa, muomala madaniyatiga orgatadi. Umumiy orta talim maktablariga olti yoshli bolalaning dastlabki kundan boshlab maktab sharoitiga moslash jarayonini organish muhim sanaladi. Kopgina hollarda olti yoshli bolalarda bilish jarayonlarining yetarli darajada rivojlanmaganligi, ijtimoiy moslashuvning shakllanmaganligi talim jarayonida qiyinchiliklarni keltirib chiqarmoqda. Ta`limiy faoliyatlar bolaning bilishga doir psixik jarayonlari: diqqat, tafakkur, idrok, tasavvur, xotira, shuningdek, oqish, yozishga doir malaka va konikmalarini boyitib borish kabi aqliy imkoniyatlarining talim talablariga munosib tabiiy shakl, oyinlar yordamida rivojlantirib borishini taminlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |