O‘zbekiston milliy universiteti jurnalistika fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi

Topshiriq-2

• Matnni uslub jihatidan tahlil qiling.

Ultra tovushlar kashf etilgunga qadar har qanday tovushni qabul qilish vositasi insonning eshitish a’zosi bo‘lgan quloq deb hisoblangan. Tovush to‘lqinlarining vujudga kelishi va tarqalishi bilan bog‘liq hodisalar akustik hodisalar deb yuritiladi. Hozirgi paytda tovushning havodagi tezligi normal sharoitda 33m/sekundga teng bo‘lsa, suvdagi tezligi 1500 m/sekund, po‘latda esa 6000 m/sekund ekanligi o‘lchov asboblari yordamida aniqlangan.

Test topshiriqlari

1. Adabiy til nima?

A) Milliy tilning ko‘rinishi. B) Kishilarning nutqidagi hududiy tildir.

C) O‘zbek milliy tilining tarkibida, uning doirasida bo‘ladi. D) Rivojlangan, boyigan, takomillashgan va me’yorlashgan oliy shakli.

2. Milliy til nima?

A) Ma’lum millat vakillari uchun umumiy bo‘lgan til. B) Xalq shevalari, oddiy so‘zlashuv unsurlari, jargonlarni o‘z ichiga oladi.

C) Milliy madaniyatning ko‘zgusi sifatida ularni ruhan birlashtiradigan vosita. D) Barcha javoblar to‘g‘ri.

3. Uslubiyat deganda nimani tushunasiz?

A) Nutq uslublarini o‘rganadi. B) Til munosabatlarini o‘rganadi. C) Nutq munosabatlarini o‘rganadi D) Til va so‘zlarning me’yorlarini o‘rganadi

4. Muloqot vaziyati va sharoitiga muvofiq qaysi uslublar nutqning yozma shakliga mansub?

A) Publitsistik B) Badiiy C) Ilmiy D) Barcha javoblar

5. Badiiy uslubga xos so‘zni toping.

A) Ovqat B) Taom C) Ne’mat D) Xo‘rak

Test topshiriqlari

6. Nutqni to‘g‘ri va ta’sirli tuzishda qaysi uslub yetakchilik qiladi?

A) So‘zlashuv B) Badiiy C) Publitsistik D) Rasmiy

7. O‘zbek tilida nechta nutq uslubi mavjud?

A) 6 ta B) 7 ta C) 5 ta D) 4 ta

8. Kinoya, piching, qochimlarga boy nutq uslubi qaysi?

A)badiiy B)og‘zaki va yozma C)so‘zlashuv D) A va B javoblar

9. Kafolat muddati, davo, ariza, buyruq, ish qog‘ozlari kabi tushunchalar asosan qaysi uslubda qo‘llaniladi ?

A)ilmiy B) rasmiy C) publistiktik D) so‘zlashuv va rasmiy

10. Badiiy uslubga xos so‘zlar qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan ?

A)samo, turna qator, ko‘z binafsha B) obi hayot, kamalak, falokat

C) hikoya, ruboiy, she’r, kelin D) dil, fano, homush, sarmast

Adabiyotlar:

• Abduraxmonova M., Fattoxova D., Xalmuxamedova U., Inogamova N., Egamberdiyeva N. O‘zbek tili (o‘quv qo‘llanma). – Toshkent: “Mumtoz so‘z”, 2018.
• Jamolxonov H. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Toshkent – “Talqin”. 2005.
• http://ziyonet.uz/ru
• https://arboblar.uz/uz