O’zbekiston Jurnalistika va Ommaviy Kommunikatsiya Universiteti Bosma oav fakulteti 102-guruh talabasi Komilova Sarvinozning Mustaqil ta’lim ko;nikmalari

O’zbekiston Jurnalistika va Ommaviy Kommunikatsiya Universiteti Bosma OAV fakulteti 102-guruh talabasi Komilova Sarvinozning Mustaqil ta’lim ko’nikmalari fanidan tayyorlagan taqdimoti.

Fan o’qtuvchisi: Ikromova S.

Mavzu: Stressni boshqarish

Reja:

• Stress alomatlari
• Stress turlari
• Stress sabablari
• Stress efektlari

Stressning asosiy alomatlari >>Doimiy bezovtalik, tushkun holatda yurish, ba’zida bu holatlar hech qanday sabablarsiz yuzaga keladi. >>Yomon, notinch uyqu >>Depressiya, jismoniy zayiflik, bosh og’rig’i, charchoq, biron narsa qilish yoqmasligi >>Diqqatni kamayishi, bu o’qish yoki ishlashni qiyinlashtiradi. Xotiradagi muamolar va fikiralash jarayonining sekinlashishi >>Dam olish, ish va muamolarni bir chetga surib qo’ya olmaslik >>Boshqalarga, hatto eng yaxshi do’stlarga, oila va yaqin kishilarga qiziqishning yo’qligi >>Ko’pincha asabiy odatlar rivojlanadi: kishi labini tishlaydi, tirnoqlarini tishlaydi va hokazo. Kishida befarqlik, odamlarga ishonchsizlik paydo bo’ladi.

Stress turlari Kimyoviy stress tushunchasi ostida barcha toksik moddalarning ta’siri tushuniladi. Ruhiy stress o’ta salbiy yoki ijobiy his tuyg;ular natijasida bo’sishi mumukin. Jarohatlar, virusli kasalliklar, mushaklarning ortiqcha yuklanishi – biologik stressdir. Natijasiga qarab psixologiyada quyidagi turdagi stresslar ajratiladi: Eustresslar (foydali streslar). Muvaffaqiyatli yashash uchun har birimiz stressning biroz miqdoriga muhtojmiz. Bu bizning rivojlanishimizning asosiy omili. Bu holatni <> dwb ataladi. Bu uyqudan uyg’nish kabidir, ertalab ishlashga borish uchun avvalo yotoqdan turishingiz kerak. Ish faolligiga erishish uchun sizga turtki- kichi dozada adrenalin kerak. Eustress aynan shu vazifalarni bajaradi. Distresslar (zararli stresslar) keskin zo’riqishlarda yuzaga keladi. Stressning aynan shu turi baycha tushunadigan stressni ifodalaydi.

Stresning sabalari Stresning sababi aslida insonni ta’sirlaydigan, bezovta qiladigan har qanday narsa bo’lishi mumukin. Misol uchun, tashqi sabablarga biron nima tufayli paydo bo’lgan bezovtalikni kiritsa bo’ladi (ish joyini o’zgartirish qarindoshining o’limi). Stressning ichki sabablariga hayotiy qadriyatlat va e’tiqodlarni o;z ichiga oladi. Bunga shaxsiy baxolashi ham kiradi. Stress va dispressiya ayol va erkaklarda taxminan teng darajada uchrashi mumkin. Biroq, har bir organizm o’z xususiyatlarigaa ega. Agar siz o;zingizda stress haqida so’zlashi mumkin bo’lgan alomatlarni sezsangiz, birinci navbatda holat sabachilarini aniqlash kerak. Stressning oqibatlaridan ko’ra sabablarini bartaraf etish ancha osonroq. <> degani yolg’on emas.

Stress efektlari Stresning har birimiz turlicha qabul qilganimiz kabi, stress ham barchamizni o’ziga xos tarzda ta’sir qiladi. Biror kishi bosh og’rig’iga duch kelishi mumkin, boshqasi oshqozon bezovtalanishi odatiy reaksiya, uchinchisa esa boshqa bir qator alomatlarga duch kelishi mumkin. Barchamiz stresga o’zimizcha munosabatda bo’lsak-da stressning yengil ta’sirida hayotga tahdid soladigan tez-tez uchraydigan ta’sirlaridauzoq ro’xati mavjud. Stress immunitetga ta’sir qilishi mumkin, bu deyarli sog’liqning barcha sohalarigata’sir qilishi mumkin, strees ko’p jihatdan ruhiy holatga ham ta’sir qilishi mumkin. Stressni boshqarish rejasini tuzish ko’pincha umumiy sog’lomlashtirish rejasing bir qismidir. Agar siz o’zingizni stress bilan bog’liq deb o’ylaydigan jismoniy alomatlarni boshdan kechirayotgan bo’lsangiz sog’ligingizni himoya qilish uchun qo’lingizdan kelganini qilayotganingizga amin bo’lish uchun shifokoringiz bilan maslahatlashing. Stress tufayli kuchayishi mumkin bo’lgan alomatlarni jiddiy qabul qilish kerak.