O’zbekiston iqtisodiy o’sishida milliy boylikning ahamiyati

Кириш
Курс иши мавзусининг долзарблиги.
Ўзбекистонда иқтисодий ўсишга таъсир этувчи омилларни, жумладан миллий бойликни тадқиқ қилиш ва улар ўзгаришини ўрганиш ҳамда улар асосида олинган хулосаларни иқтисодий ҳаётга татбиқ этиш бугунги куннинг энг муҳим масалаларидан бири ҳисобланади. Мавжуд иқтисодий тизимни бутунлай янги тартиблар асосида ислоҳ қилиш иқтисодиётнинг ривожланишидаги турли номутаносибликлар ҳамда танглик ҳолатларини келтириб чиқариши мумкин. Шу сабабли бозор иқтисодиётига ўтиш йўлида иқтисодиётни жонлантириш, бир текис ривожлантириш, барқарор иқтисодий ўсишга эришиш жараёни қонуний босқич ҳисобланади. Иқтисодий ўсиш жараёни иқтисодий ривожланишда инқироз ҳолатларининг олдини олиш учун ишлаб чиқариш ва чиқарилаётган маҳсулот таркибини ўзгартиришга йўналтирилади. Республикада иқтисодий ислоҳотларни амалга оширишнинг дастлабки даврида иқтисодий ўсишни таъминлашдан кўзда тутилган асосий мақсад энг аввало макроиқтисодиётда мувозанатликни таъминлаш, ишлаб чиқаришни кескин даражада пасайишининг олдини олиш ва оммавий ишсизликнинг келиб чиқишига йўл қўймасликдан иборат бўлди.
Кейинги пайтларда иқтисодий ўсишга таъсир этувчи омиллар, жумладан миллий бойликдан самарали фойдаланиш натижасида яратилаётган ялпи ички маҳсулотнинг барқарор тарзда ўсаётганлигини, инфлясия ва бошқа макроиқтисодий кўрсаткичларнинг прогноз даражасида эканлигини кузатишимиз мумкин.
Бозор иқтисодиёти даврида ҳамма яратилган маҳсулотлар ва тўпланган бойликлар, ҳатто ишчи кучи ҳам товар шаклида ҳаракат қилади, чунки уларнинг ҳаммаси сотилади ва сотиб олинади (табиий бойликлар бундан мустасно). Агар биз тўплаган миллий бойликни товарлар йиғиндиси ва ҳар бир товар унинг бир бўлакчаси, бир ҳужайраси деб, товардаги икки томонлама хусусиятдан келиб чиқиб қарасак, унда миллий бойликнинг мазмунини тушуниш осон бўлади.
Миллий бойликдан самарали фойдаланиш асосида иқтисодий ўсишни бир неча баробар оширишга эришиш мумкин.
Иқтисодий ўсишни таъминловчи стратегик тармоқларда бир қатор давлат дастурлари амалиётга татбиқ этилиши натижасида мамлакатимиз иқтисодий тараққиётининг юқори кўрсаткичларга эришаётганлиги, инфратузилмаларнинг ривожланиши, иқтисодиётнинг эркинлаштирилиши, самарали ва босқичма-босқич амалга оширилаётган ислоҳотлар туфайли янгидан-янги имкониятларни юзага келтирмоқда. Бундай ҳолат эса, Ўзбекистонда иқтисодий ўсишга таъсир этувчи омилларни, шу жумладан миллий бойликни ўрганишнинг нақадар долзарблигини яна бир бор очиб беради.
Юқоридаги таъкидлаб ўтилган фикрлар мазкур курс иши мавсузининг долзарб аҳамиятга эга эканлигидан далолат беради.