O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

1
3
2
4
16- mavzu
Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
http:eduportal.uz

---

91
O‘ZBEKISTON DAVLATI VA HUQUQI ASOSLARI
91
91
Kishining jamiyatdagi xulq-atvorini tartibga soluvchi qoidalar tizimi 
axloq
hisoblanadi. O‘zbekiston hududida ming yillar davomida shakl lan-
gan milliy axloq normalari milliy huquq tizimimizning shakllanishida hal 
qiluvchi ahamiyat kasb etgan.
Huquq – davlat tomonidan o‘rnatilgan va u tomonidan himoya 
qilinadigan barcha uchun majburiy bo‘lgan xulq-atvor qoidalarining tizimi.
5. Yuqoridagi misollarning qaysi birida sizdan ko‘proq mas’uliyat 
talab qilinadi? Nima uchun?
6. Yuqorida atalgan qoidalarning bajarilishini nazorat qilish kim-
ning zimmasida deb o‘ylaysiz?
7. Shu qoidalarni buzmagan holda maktabda, oilada va do‘stlaringiz 
ora sida qanday huquqlarga ega ekanligingizni sanab bering.
8. Bu huquqlaringizning nima uchun aynan “huquq” deb atalishi 
to‘g‘ ri sida o‘ylab ko‘rganmisiz? Fikringizni asoslab bering.
Huquq tushunchasini tushuntirish oson bo‘lishi uchun huquqni biz 
xulq-atvor qoidalari deb ataydigan tushuncha bilan bog‘liqlikda o‘rganish 
maqsadga muvofi qdir.
Huquq xulq-atvor normalari yoki qoidalari yig‘indisidan iboratdir. Lеkin 
bu normalar yoki qoidalar yaxlit, tartibli tizim holida namoyon bo‘ladi. Ana 
shu tizim davlat tomonidan bеlgilab qo‘yilgan va ijozat bеrilgan bo‘li shi 
shart.
Huquq albatta davlat irodasini ifodalaydi. Huquqiy davlatda davlatning 
iro dasi jamiyat, xalq irodasi bilan mos tushganligi sababli bunday dav lat-
da huquq jamiyat yoki xalq irodasini ifodalaydi dеb ta’kidlash mumkin.
Huquqqa oid normalar va qoidalarda bayon etilgan talablar jamiyatning 
bar cha a’zolari tomonidan bajarilishi majburiydir. Ya’ni huquqqa oid nor-
ma lar va xulq-atvor qoidalari umummajburiydir.
Axloq – kishining jamiyatdagi xulq-atvorini tartibga soluvchi 
talab va qoidalar yig‘indisi.
Agarda huquqqa oid normalar va xulq-atvor qoidalari buzilsa, davlat 
huquq buzarlarga jazo va majburlov choralarini ko‘radi. Ya’ni huquq davlat