O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari



Download 9,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/165
Sana09.07.2022
Hajmi9,29 Mb.
#766873
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   165
Bog'liq
ozbekiston davlati va huquqi asoslari 8 uzb

SHAXS, JAMIYAT VA DAVLAT
Jamiyat dastlab ijtimoiy hokimiyat, ya’ni hamma odam larning 
hokimiyati kuchi bilan boshqarilgan. Odamlar turli qabilalarga birlashib, 
http:eduportal.uz


22
o‘sha qabilada yuzaga kelgan muhim masalalarni birgalikda hal qilgan. 
Qabila ishlarini boshqarishda hamma ishtirok etgan. Bu demokratiya, ya’ni 
xalq hokimiyatining ilk sodda ko‘rinishi edi. Ishlab chiqarishning o‘sishi, 
taraqqiyot natijasida asta-sekin jamiyatda siyosiy munosabatlar paydo bo‘ldi.
Jamoa hokimiyati (ibtidoiy demokratiya) o‘rniga alohida odamlar ho-
ki miyati paydo bo‘ldi. Jamiyat boylar va kambag‘allar, keyinroq esa bosh-
qa ruvchilar va boshqariluvchilarga bo‘lindi. 
Shunday qilib, boshqaruvchilarning siyosiy hokimiyati sifatida davlat 
paydo bo‘ldi. Bunga qadar insoniyat juda uzoq tarixiy davrni bosib o‘tdi. 
Davlat yuzaga kelgach esa odamlar hayoti butunlay o‘zgarib ketdi. 
Davlat jamiyat rivojining muayyan bosqichida yuzaga kelgan bo‘lib, 
u o‘zining shakllanishi va rivojlanishida uzoq va murakkab yo‘lni bosib 
o‘tgan. Dastlabki bosqichda davlat boshqaruvi eng avvalo majburlash 
usuliga asoslangan.
Lekin asta-sekin umumiy manfaatlar atrofi da birikkan odamlar ittifoqi 
ushbu manfaatlarga erishish uchun, birgalikda faoliyat ko‘rsatish uchun 
muayyan qoida-talablarga ehtiyoj seza boshladi. Mana shu ehtiyoj sabab 
ushbu ittifoqning barcha a’zolari uchun majburiy bo‘lgan huquq-tartibot 
qoidalari – qonunlar yuzaga kela boshladi. Bu esa yagona hududda birikkan 
odamlar ustidan adolatli tarzda hukmronlik qilish imkoniyatini yaratdi. 
Mana shu huquq-tartibot hokimiyatning takomillashuviga olib keldi. 
Natijada hozirgi zamonaviy ma’nodagi davlat ko‘rinishi shakllana boshladi. 
Mana shu davlatni quyidagicha, sodda tarzda ta’rifl ash mumkin: Davlat 
muayyan huquq-tartibot asosida uyushgan, yagona hududda hukmronlik 
o‘rnatgan va yagona hokimiyatga bo‘ysunuvchi odamlar ittifoqidir. 
Lekin bu ta’rif davlatning bugungi kundagi barcha belgilarini o‘z ichiga 
olmaydi. Davlatga to‘laqonli ta’rif berish uchun uning alohida belgilarini 
o‘rganib chiqishimiz lozim bo‘ladi.
Davlatning ibtidoiy, urug‘chilik jamiyatidan ajratib turadigan belgilari 
quyidagilar:
1. Davlat paydo bo‘lgan jamiyatda fuqarolar ma’lum bir hududga 
birlashadilar.
2. Davlat o‘z faoliyatini amalga oshirishi uchun murak kab tizimdan 
tashkil topgan boshqaruv apparatiga ega bo‘ladi va ana shu boshqaruv 
http:eduportal.uz



Download 9,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   165




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish