Davlat va huquq nazariyasi

Davlat va huquq nazariyasi

1.Nazariya-yunoncha ‘’ko’rib chiqish,tadqiqi etish’’ degan manoni anglatadi.

2.Jamiyat –arabcha ‘’umumiy’degan manoni anglatadi.Jamiyat kishilarni o’rtasidagi o’zaro harakatlarning mahsuli.Jamiyat davlatning onasi.

3.Fuqarolik jamiyati – bu davlatga kuchli ta’sir etuvchi shu bilan bir qatorda davlatning maqsad va vazifalarini bajaruvchi kishilarning ijtimoiy siyosiy faoliyatga asosolanuvchi,oz-ozini boshqaruvchi ijtimoiy maqomga aytamiz.

4.Davlat-bu muayyan hududda oliy hokimyatni amalga oshiruvchi,maxsus boshqaruv apparatiga ega bolgan, jamiyatdagi barcha ijtimoiy-siyosiy guruhlarning manfatlarini ifoda etuvchi va ularni birlashtirib turuvchi siyosiy tashkilot.

5.Davlatning mohiyati-bu uning mazmuni,maqsadi davlat hokimyatining qaysi ijtimoiy-siyosiy guruhlarga mansubligi va kimlarning manfaatlariga xizmat qilishi tushuniladi.

6.Davlat hokimyati-bu davlat kuchiga tayanadigan,universal harakterga ega.O’zbekistonda davlat hokimyati tizimi 3ga bolinadi.Bular-QONUN CHIQARUVCHI,IJRO ETUVCHI VA SUD HOKIMYATIGA bolinadi.Bu konstitutsiyamizning 11-moddasida aytib otilgan.

7.Davlatning tipi-bu muayyan davlatlarga hos bolgan bir xil muhim va umumiy belgilar yigindisidir.

8.Davlat shakllari- deganda ularni boshqarish,tuzilish va siyosiy rejimi birligini ifodalanishi.

9.Davlatning boshqaruv shakliga kora - RESPUBLIKA VA MONARXIYA.

10.Monarxiya 2 ga bolinadi.1.CHEKLANMAGAN.2.CHEKLANGAN.

11.Cheklangan monarxiya 2 ga bolinadi.Bular 1Dualistik.2.Parlamentar.

12.Dualistik monarxiya – korinishidagi davlatlarda hokimyat podsho va parlament ortasida taqsimlangan boladi.Podsho hukumatni tarqatib yuborish huquqiga ega.Bularga Saudiya Arabistoni,Quvaytni misol qilib olishimiz mumkin.

13.Parlamentar monarxiya- bu amalda davlatni podsho boshqarmaydi.Podshohni huquqlari cheklangan boladi.Bularga Buyuk Britaniy,Belgiya,Shvetsiya misol bola oladi.

14.Respublika- bu davlat hokimyati va boshqaruvning oliy organlarini malum muddatga xalq tomonidan saylab qoyilishi.Respublikaning 3 xil korinishi bor.Bular 1.PREZIDENTLIK.2.PARLAMENTAR.3.DUALISTIK(aralash).

15.Davlat tuzilishiga kora- 2ga bolinadi.Bular 1.UNITAR (oddiy).2.FEDERATIV (murakkab).

16.Federativ- shartnoma va konstitutsiyaga asoslangan davlatlar ittifoqi.Fedratsiya tarkibiga kiruvchi davlatlarning subyektlari yani konstitutsiyasi,fuqarolari,oliy davlat organlari bolishi kerak.

17.Siyosiy rejim-bu siyosiy hokimyatni amalga oshiruvchi usullari.Ular 2ga bolinadi.1.Demokratik.2.Nodemakratik.

18.Avoritar tartib-bu qonunlar amalga oshmaydigan,davlat hokimyati tepasida 1 kishining cheklanmagan hokimyati.

19.Davlat funksiyasi-oldida turgan vazifalarni amalga oshirishga qaratilgan davlat faoliyatining asosiy yonalishi.Funksiyalar ichki va tashqi funksiyalarga bolinadi.Ijtimoiy ahamiyatiga kora vaqtinchalik va doimiyga bolinishi.