O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Davlat shakllari deyilganda, davlatning bosh qaruv, hududiy 
tuzi lishi va siyosiy tartibi jihatidan qanday shakllarga bo‘linishi tushu-
niladi.
Boshqaruv shakli deganda, davlat hokimiyati, uning idoralarining 
aho li bilan o‘zaro munosabatlari, aholining ushbu idoralarni shakl lan-
ti rishda ishtirok etish darajasi tushuniladi.
Monarxiya – yunoncha so‘z bo‘lib, yakka hokimlik ma’nosi ni 
bildiradi.
SHAXS, JAMIYAT VA DAVLAT
http:eduportal.uz

---

32
7) monarx o‘z boshqaruvining natijasi uchun yuridik jihatdan javobgar
emas.
Monarxiya 
mutlaq
va 
cheklangan (yoki parlamentar)
shakllarda bo‘ladi.
Agar monarx o‘z davlatini boshqarishda uning boshqaruvi boshqa biron 
bir idora bilan cheklanmasa, bunday monarxiya 
mutlaq monarxiya
deyiladi. 
Agar monarxning hukmronligi konstitutsiyaga tayanuvchi biron-bir idora 
bilan cheklangan bo‘lsa, bunday monarxiya 
cheklangan, konstitutsiyaviy, 
par lament boshqaruvi shaklidagi monarxiya
bo‘ladi (masalan, Buyuk 
Bri taniya, Daniya, Norvegiya, Shvetsiya).
Respublika
davlat boshqaruvining shunday shakliki, unda hokimiyat 
oliy idoralari ma’lum muddatga saylanadi.
Respublika shaklidagi boshqaruvga ega bo‘lgan davlat ning asosiy 
belgilari quyidagilardan iborat:
♦
hokimiyat oliy idoralarining saylab qo‘yilishi;
♦
hokimiyat vakolatlarining taqsimlanishi;
♦
hokimiyat oliy idoralarining o‘z qarorlarini saylangan muddati 
davomida qabul qilishi;
♦
odil sudlovni amalga oshiruvchi idora bo‘lgan sudlar obro‘sining 
ortishi;
♦
fuqarolarning davlat ishlarini boshqarishda ishtirok eta olishi.