O’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti adaptiv jismoniy tarbiya va sport kafedrasi

“Kallanetika” – 
Amerika balerinasi Kallan Pinkni tomonidan tuzilgan jismoniy 
mashqlarni alternativ (muqobil) aerobikani (shkastlanish xavfi katta bo‘lgan) static -
dinamik harakatlar, kichik ampletudali harakatlar hamda (bo‘yin, qorin, dumba, oyoq 
mushaklari) ichki qattiq muskullar ishtirok etgan harakat faoliyati. 
“Kallanetik” darslarda muntqazam ravishda shug‘ullanish (mushaklarni 
mustahkamlash, garmonik holatni shakillantirish) bo‘yicha yosh cheklovlari mavjud. 
Slim-djim, bodistayling, bodiforming. 
Aerob elementlarni birlashtirgan keng 
tarqalgan mashqlar tizimi. Kallanetika, raqs, bodibilding bilan shug‘ullanishda 
organizmga har tomanlama tasiri, tana shakli, vaznni meyyorlashtirish (slim-djim, 
bodiforming) va yangi xoreografiya elementlariga boy raqs harakatlari 
(bodiystayling) xisoblanadi. 

---

164 
“Super-strong” 
[kuch aerobikasi] 
– Asosiy etibor o‘g‘irliklarga asoslanadi, turli 
hil vaznga ega toshlar (gantellar, amortizatorlar) va boshqa shunga o‘xshash ko‘plab 
inventarlardan foydalaniladi. Bunda oyoq-qorin mushaklariga, elka mushaklariga 
alohida mashqlar qo‘llaniladi. 
“Pump aerobics”
[ Pamp aerobika ]
- Avstraliyaning fitness markazlarida 
tashkil etilgan bo‘lib raqs aerobikasi birla sport snaryadlarida (kichik gantel va 
shtanga majmualaridan foydalanilgan holda ) standart mashg‘ulot davom etish 
muddati 3 oy bo‘lib Interval-aylanma variantdagi mashg‘ulotlar “Step” platformasini 
ishlatilishini nazarda tutadi. Bunda turli guruh mushaklar faoliyatini talab qiladigan 
(har-hil qiyinchiliklarga ega) mashqlar (o‘tirib turishlar) misol bo‘ladi. 
“Slide-aerobica” 
[slayd erobika] – 
Oyoq harakatlarini turlli tomonlarga 
harakatlantirish, harakatga keltirish asosidagi dastur hisoblanadi. Slayd aerobika 
kuchni oshirishga 
quyi 
azo 
mushaklarini 
(oyoqlarni) 
kordinatsiyalashda, 
chidamlilikni rivojlantirishda, tana vaznini boshqarishda samarali vosita hisoblanadi. 
Slayd aerobika dasturining past-intensivlikdagi taminot dasturi sifatida (qiyinchilik 
darajasi bo‘yicha) 70 kg vaznga ega inson 30 daqiqa davomida 250 kkal. energiya 
sarflaydi. 
Slayd aerobika mashg‘ulotlari ellastik yuzaga ega180x160 sm bo‘lgan mahsus 
to‘shama (mat) to‘shab turli hil qiyinchiliklarga ega mashqlar bajariladi. 
Asosiy harakatlar son mushaklariga yo‘naltirilgan bo‘lib, turli yugurish yohud 
uchish asosidagi mashqlar. 
Dastlabki aerobika g‘oyasi (maqsadi) optimal darajadagi malakali sportchilar uchun 
aslayd aerobli turli o‘zgaruvchan mashqlarni tanlab olishga qaratilgan, hususan :
* Asosiy o‘tkaziladigan umumiy giruhdagi mashg‘ulotlar katta mushak 
guruhlarini past-intensivlikda rivojlantirishga yo‘naltirilgan. 
* Umumiy hisobda bu mashg‘ulotlar kuchlilik-chidamkorlilikni oshirishga, 
tezlikni, kordinatsion lateral harakatlarni, raqs va turli qiyinchilikdagi mashqlarga 
yo‘naltirilgan bo‘ladi. 
* Mashqlanishda mashg‘ulot yuklamalarini sport faoliyati talablari asosida 
professional darajada asosiy jismoniy fazilatlarni komol toptirishga hissa qo‘shadi. 

---

165 
Ilmiy tehnologik taraqqiyotning aerobic turlari asnosida fitness dasturlaridan 
oqilona foydalanish evaziga hozirda yangi bo‘lgan fitbol-trening va tera aerobika tez 
rivoj topmoqda.