O’zbekiston davlat jahon tillari universiteti



Download 3,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/164
Sana31.12.2021
Hajmi3,29 Mb.
#200128
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   164
Bog'liq
ingliz tili amalij gramatikasi (1)

Tasavvuf, ya’ni sofiylik islom dini asosida shakllangan diniy-falsafiy 
oqim  bo‘lib,  poklangan,  zohid,  taqvodorlik  ma’nosini  anglatadi.  Uning 
asosida bu dun yo l az zatlarida  voz kechish orqali  Ollohga  yetish, uni bili sh,  u 
bilan  birlashish  yo‘lini  qidirish  yotadi.  Sufiylik,  Qur’on  va  shariat 


 
108 
talablarini  albatta  so‘zsiz  baj arish,  o‘zini  Xudoning  quli  deb  bilish  kabilar, 
o‘z  xohishi  bilan  poklanib,  Ollohga,  ruhiy  ma’naviylikka  singish  orqali 
erishishga  asoslanadi.  Tasavvuf  ta’limoti  asosida  inson  faoliyati  va  uning 
kam oloti   yot adi.  
 
Tasavvufda  ruhni  kamolotga,  uning  so‘nggi  m aqsadi  Ollohga  erishuv 
yo‘llari  to‘rt  bosqichdan  iborat:  birinchi  bosqich -SHARIAT  deb  ataladi, 
unda  avvalambor,  shariatning  barcha  talablarini  bajarish  va  unga  bo‘ysunish 
tal ab  etil adi.  Ikkinchi  bos qi ch -TAR IQAT  deb  atal adi.  Unda  m urid  o‘z  shaxsi 
istaklarid an  voz  kechi b,  o‘zini  pi r  ixtiyori ga  t ops hirishi  kerak.  Uchi nchi  
bosqi ch -M A’R IFAT  bo‘li b,  unda  so ‘fi yl ar  koi notning  birli gi  Xudoda 
mujassam  bo‘lishini,  yaxshilik  va  yomonlikning  nisbatini  aql  bilan  emas, 
qalb  orqali  anglab  olishlari  kerak  bo‘ladi.  To‘rtinc hi  bosqich  HAQIQATdir. 
Bunda 
so ‘fi y 
s haxs 
sifatida 
tugab, 
Xudoga -mo‘ljallangan 
haqiqatga 
yeti shis hi,  Ollohga  s ingib  keti shi  va  nati jada  abadi yl ikka  eri s huvi  zarur.  Bu 
jarayon  ma’lum  davomli  vaqtni  talab  etgan.  Maxsus  ruhiy  jismoniy  harakat, 
faoliyat, sig‘inish, ibodatlar, ohanglar yordamida amalga oshirilgan.  
 
Tas avvufni ng  ijtim oi y  asosi ni  shaharl ardagi  hunarm andlar,  m a yda 
savdogarl ar  t ashkil  qil gan.  IX -X  asrlarda yoq  Iroq  va  Eronda  uni ng  yi rik 
vakillari  vujudga  keladi.  Movaraunnahrda  esa  tasavvuf  ta’limoti  X  asrdan 
boshlab  yoyila  boshladi.  Hozirgi  O‘zbekiston  hududida  tasavvufning 
rivojlanishida  Yu suf  Hamadoniy  ta’li moti   muhim  rol  o‘ yna ydi.  M anbal arda 
qa yd  qilini shi cha,  Yusuf  Ham adoni y  1043 -1049 - yil da  Eronning  Ham adon 
shahrida tug‘iladi. Dastlabki bilimlarin i  Hamadon  va  Bag‘dodda  oladi.  Imom 
G‘azzoliy  kabi  buyuk  allomalarni  tarbiyalab  voyaga  yetkazgan  shayx  Abu 
Ali  Fars adi yga  shogi rdlikka  tushadi.  Yusuf  Ham adoni y  umri ning  katt a 
qismini  O‘rta  Osiyoda  o‘tkazgan.  U  hunarmandchilik -kosibchilik  bilan 
shug‘ullangan.  Shuning  uchun  ham  bo‘lsa  kerak,  uning  ta’limoti  asosan 
hunarm andl ar  orasi da  keng  tarqal gan  va  ularni ng  m anfaatl arini  ifodal agan. 
Yusuf  Hamadoniy  sufiylik  ilmi  bo‘yicha  ko‘plab  shogirdlar  tayyorladi.  U 
Buxoroda  maxsus  xonaqo  qurdirib,  o‘sha  yerda  shogirdl arga  dars  bergan. 
Hamadoniy ta’limotida vatanparvarlik  g‘oyalari o‘z ifodasini  topgan. Uni pir 
deb  bilgan  shogirdlaridan  213  tasi  mashhur  shayxlar  bo‘lib  yetishgan 
ekanlar.  Hamadoniy  ta’limotidan  O‘rta  Osiyoda  ikki  tasavvuf  maktabi -
yassavi yli k va naqshband i yli k keli b chi qadi.   
 
O‘rta  Osiyo  hududida  birinchi  vujudga  kelgan  so ‘fiylik  oqimi 

Download 3,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish