O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

6. Ta’limning puxta va tizimli o‘zlashtirib olish tamoyili. Ta’lim jarayonida o‘quvchi-talabalar bilimlarni mustahkam yodda saqlab qolishini ta’minlash zaruriy talablardan biridir. O‘quv materiallarini mustahkam esda saqlab qolish, dars jarayonida bayon qilinayotgan o‘quv materiallarni tizimli va ongli o‘zlashtirishga bog‘liq. Avvalgi mashg‘ulotlarda hosil qilingan bilim, ko‘nikma va malakalarini ancha murakkabroq materiallarni o‘zlashtirib olish uchun pillapoya, zamin bo‘lib xizmat qiladi. Shuning uchun ham bilimlar zaxiraning yyetarli bo‘lmasligi keyingi o‘rganiladigan yangi bilimlarni ham zaif bo‘lishga olib keladi. Ya’ni o‘zlashtirgan, mustahkamlangan bilimlar esa yangi mavzularni o‘rganish va mustahkamlashga asos bo‘lib xizmat qiladi. Bilimlarni o‘zlashtirish jarayonida ularning puxta anglab olinganligini tekshirish ba’zi tushunmovchiliklarni yo‘qotish, mustahkamlashga e’tiborni qaratish didaktikning asosiy masalalaridan biridir. Ta’lim jarayonida takrorlashni uyushtirish bilimlarni mustahkamlashga yordam beradi. Takrorlashning ahamiyati shundaki, u faqat oldindan o‘zlashtirilgan o‘quv materialinigina esga tushirmaydi, balki shu o‘quv materialiga bog‘liq bo‘lgan yangi – yangi ma’lumotlarni ham, o‘zlashtirilgan bilimlarning noaniq bo‘lib qolgan tomonlarini oydinlashtiradi va to‘ldiradi. Bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni uzluksiz va ma’lum tizim asosida olib borilishi ta’lim samarasini oshiradi. Bilimlarni doimiy ravishda tekshirish, takrorlash, tizimli va uzluksiz ravishda to‘ldirib borish muhim didaktik talabdir.