O’zbеkiston aloqa va axborotlashtirish

mulkchilik 
ob’ektlaridir. 
Mulk ob’ekti bo’lib, inson yaratgan moddiy va ma’naviy 
boyliklar, tabiiy boyliklar, aqliy mehnat mahsuli, insonning mehnat qilish 
qobiliyati - ishchi kuchi va boshqalar hisoblanadi. Mulk ob’ektida asosiy 
bo’g’in - bu ishlab chiqarish vositalariga egalik qilish hisoblanadi. Ishlab 
chiqarish vositalari kimniki bo’lsa, ishlab chiqarilgan mahsulot ham unga 
tegishli bo’ladi. 
Real hayotda ishlab chiqarish vositalarining umumlashish darajasi 
turli xil, ya’ni ishlab chiqaruvchilarning ishlab chiqarish vositalari bilan 
qo’shilishi turli darajada va turli shakllarda amalga oshiriladi. Shunga mos 
ravishda mulk sub’ektlari vujudga keladi. 
Mulk sub’ekti 
jamiyatda 
ma’lum ijtimoiy-iqtisodiy mavqega ega bo’lgan, mulk ob’ektini 
o’zlashtirishda qatnashuvchilar, mulkiy munosabatlar ishtirokchilari 
bo’lib, ular jamoa, sinf, tabaqa yoki boshqa ijtimoiy guruhlarga birlashgan 
bo’ladi. Ayrim kishilar, oilalar va davlat ham mulkchilik sub’ekti bo’lib 
chiqadi. 
Mulk ob’ektlari va sub’ektlari yordamida mulkchilik munosabatlari 
va huquqlarini yanada yaqqolroq tushunish mumkin. 
Mulkchilik 
munosabatlari 
-bu mulk ob’ektini o’zlashtirish bo’yicha mulk sub’ektlari 
o’rtasidagi iqtisodiy munosabatdir. Bu qoidani quyidagi tasvir orqali 
ifodalash mumkin: 
3.2-Chizma. Mulkchilik munosabatlari o’zaro bog’liqligi 
 
SUB`ЕKT
 
SUB`ЕKT
OB`ЕKT

---

61 
Mulkchilik huquqlari 
esa mulk sub’ektining mulk ob’ektiga 
nisbatan munosabatidir, ya’ni undan foydalanish va nazorat qilish
 
yuzasidan kelib chiquvchi huquqlar majmuidir: 
 
3.3-Chizma. Mulkchilik huquqining o’zaro bog’liqligi 
Mulk sub’ektlari ko’p
 
darajali bo’lib, shu sub’ektlardan birontasi 
o’zini mulk egasi sifatida yuzaga chiqara olmasa, unda mulkchilik 
munosabatlari rasmiy va yuzaki tus oladi.