O’zbеkiston aloqa va axborotlashtirish

Milliy iqtisodiyot miqyosida asosiy kapitaldan olinadigan samara 
darajasi ishlab turgan asosiy kapitalning har bir so’miga to’g’ri 
keladigan
yalpi
 ichki mahsulot yoki milliy daromadni, kapital sig’imi 
darajasi esa ishlab chiqarilgan milliy daromad yoki
yalpi
ichki 
mahsulot ning bir so’mi hisobiga asosiy kapital qiymatining to’g’ri 
kelishini tavsiflaydi:
as
s
K
YaIM
K

yoki 
as
s
K
MD
K

YaIM
K
K
as
sig

yoki 
MD
K
K
as
sig

Korxona miqyosida kapitaldan olinadigai samara darajasi asosiy 
kapitalning bir 
so’mi 
evaziga korxona ishlab chiqaradigan mahsulot 
miqdori (
M
) bilan, kapital sig’imi esa korxonada ishlab chiqarilgan 
mahsulot ning (
M
) bir so’m hisobiga qancha asosiy kapital qiymati 
to’g’ri kelishi bilan tavsiflanadi:
as
samara
K
M
K

; 
M
K
K
as
kor
sig

.
.
Korxonadagi mehnat vositalarining ayrim turlaridan foydalanish 
samaradorligi natural ko’rsatkichlar yordami bilan aniqlanadi. Masalan, 

---

180 
bir to’quv dastgohida metr xisobida bir kunda to’qilgan mato, bir 
avtomobilda bir kunda tonna hisobida tashilgan yuk va hokazo. 
Asosiy kapital (fondlar) harakati aylanma kapital va muomala 
mablag’lari harakati bilan uzviy bog’liq. Shu sababli aylanma kapital va 
aylanma mablag’lardan foydalanish samaradorligini aniqlash va uni 
oshirish omillarini ko’rsatib berish muhim ahamiyatga ega.