O‗zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsion texnologiyalar davlat

“Ko‟maklashish” atamasi ko‟pincha t‟yutorning guruh bo‟lib o‟qitishdagi, 
xususan onlaynda o‟qitishdagi roliga tegishlidir. T‟yutorlar guruh yoki 
individual ravishda o‟qitishga ko‟maklashish uchun turli strategiyalardan 
foydalanishi mumkin bo‟lsa-da, maqsad xuddi o‟shadir: o‟quvchilarga 

---

ularning ehtiyojlariga va muhit hamda mazmunga mos keladigan o‟qish 
usullarini rivojlantirish imkonini berish.
O‟qishga “yuzaki” va “chuqur” yondashuvlar
O‘quvchilarning o‘quv strategiyalarini o‘rganiqb chiqqan yana bir masofaviy 
ta‘lim pedagogi o‘qishga bo‘lgan ―yuzaki‖ va ―chuqur‖ yaqinlashishlar o‘rtasidagi 
fara murojaat yetadi va o‘qishga chuqur yondashishni qanday qo‘llab-quvvatlashni 
ta‘riflaydi.
“O’quvchilar o’quv maqsadini amalgam oshirishga kirishganda ularning 
yondashishlari har xil ma’ruzalarda berqilgan ma’lumotlarni qaytarish uchun 
at’iy aror qilganga o’xshagan o’quvchilar bor. Boshqa o’quvchilar fan bo’yicha 
o’z arashlarini va talillarini umumlashtirish malakalarini rivojlantirishga harakat 
iladilar. Bu farq ko’pincha qilingan maqsadlardagi farlardan iborat bo’ladi: 
o’quvchilar turli narsalarga erishishga harakat iladilar. Yuzaki yondashishda 
o’quvchi o’rganish kerak bo’lgan narsalarni yodlash kerak bo’lgan bolanmagan 
omillar olatiga tushiradi. O’quv maqsadi keyinro (masalan, imtihonda) mavzuni 
qayta tiklashdir. Chuqur yondashuvda o’quvchi oyalar va tushunchalardan tashkil 
topgan o’rganish kerak bo’lgan narsalarni tushunishga harakat iladi. Bu fikrlash, 
tarkibiy qismlar va vazifalar o’rtasida birlashuvni izlash va fikrlar bilan 
“o’ynash”ni o’z ichiga oladi. O’quvchilar o’qish nima ekaniq va kurslar tashkil 
ilingan amda o’qitqilgan usulda ko’zda tutqilgan xatlardan o’rganganda 
nimalarni qilishi kerakligi borasidagi tushunchalarini rivojlantiradilar. Agar 
ulardan passiv bo’lish talab ilinsa, ular passiv bo’lishni o’rganadilar va 
keyinchalik buni yesdan chiarish iyin bo’lishi mumkin.”