O‗zbekiston aloqa, axborotlashtirish va telekommunikatsion texnologiyalar davlat

Qo’llab-quvvatlovci aloqani o’rnatish va ta’minlash
Eng muhim t‘yutor tadbirlaridan biri o‘quvchilar bilan aloqani saqlashdir. 
O‘quvchilar masofadan o‘qitish kurslarini baholashda izchil aloqaning ahamiyatini 
ta‘kidlaydilar va tadqiqotlar aloqa o‘quvchilarning qat‘iyati va yutuqlariga katta 
ta‘sir qilishining isbotini namoyish yetadi. 
Aloqani o‟rnatish 
Tasavvur ilingki, yangi masofadan o‘qitish kursi o‘quvchisisiz va endigina 
pochta orqali bir paket kurs materiallarini oldingiz yoki kurs vebsaytiga kirib 
ko‘rdingiz. Masofadan o‘qitish kursi yoki jarayoni haqida qanday savollaringiz 
bo‘lishi mumkin; bu savollarga qanday javob olasiz va kimdan? 
Ko‘p masofadan o‘qitish kursi dasturlarida yuzma-yuz o‘qitishda ―boshlash 
sanasi‖ga ochi-oydin mos keluvchi so‘z yo‘q. Ba‘zi masofadan o‘qitish kursi 

---

o‘quvchilari kurs materiallarida bu qayt qilgan bo‘lsa-da, o‘qishlarini qachon 
boshlashni bilmaydilar, chunki ular kimdir qachon boshlashni aytishini kutadilar. 
O‘quvchilar o‘z o‘qishlarini boshlash uchun o‘zlari mas‘ul ekanini tushunmasligi 
mumkin. Kursda o‘qishlarni qanday jadvallashtirish va ishni boshlash kerakligini 
tushuntiradigan yaxshi kirish qismi bo‘lsa ham, quyidagilarni bajarish uchun kurs 
boshlanishiga yaqin o‘quvchilar bilan bog‘lanish muhimdir: 

muloqotni o‘rnatish 

sizga murojaat qilishga ixtiyorsizlikni bartaraf qilish

kurs ustida ishlash vaqti kelganini ularga bildirish

ularning savollariga javob berishga tayyor ekaningizni ko‘rsatish

ular siz bilan doimiy aloqada bo‘lishi, muammolari haqida so‘rashi, o‘qish 
jadvalini tartibli saqlashi, topshiriqlarni topshirishi, konsultattsiyalar yoki boshqa 
tadbirlarda qatnashishiga umid qilishingizni bildirish. 
O‘quvchilarga yuboriladigan birinchi odatdagi xatda quyidagilar yozilishi 
mumkin: 
“Samarali t’yutorlik bo’yicha kursga xush kelibsiz. Mening ismim 
____________ va men sizning t’yutoringizman. hozirgacha kurs materiallarini 
oldingiz (yoki kurs vebsaytiga kirdingiz) va kursda nimalar borligini o’rganib 
chiqish imkoniga ega bo’ldingiz deb umid qilaman. (Agar siz hali beri 
materiallarni olmagan bo’lsangiz yoki vebsaytga kira olmagan bo’lsangiz, iltimos 
[…] manzili bo’yicha [kurs koordinatorining qismi]ga murojaat qiling va 
xatingizning bir nusxasini menga yuboring.)
Men sizga kursni uning esa mazmunini ko’rib chiqish va kirish qismini o’qish 
orqali boshlashingizni maslahat beraman: kursni qanday davom yettirish 
yuzasidan savollaringizni yozib boring. Keyin xatimni olganingiz va kursni 
boshlashga tayyorligingizni bildirish uchun men bilan bog’laning.
Men bilan bog’langanda siz qanday boshlash haqidagi savollaringizni 
mendan so’rashingiz mumkin. SHuni yodda tutingki, kursni boshlanish sanasi 
(sanadir) va biz u paytgacha aloqaniq o’rnatgan bo’lishimiz kerak.. 
Hurmat bilan t’yutoringiz

---

Onlayn o‘quvchilari kursdan kutqilgan natijalarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri t‘yutordan 
bilishga bir xilda qiziqadilar: 
“O’quvchilar ham o’zlarining ish hajmidan kutilgan natijalarni ularga
tushuntirish, qayta ko’rib chiqish va oydinlashtirish zarurligini samimiy ravishda 
tan oladilar – “qayta ko’rib chiqish”, chunki bu ma’lumot allaqachon to’laligicha 
dasturning kurs vebsaytlarida tegishli joylarda beriladi.” 
Sizning birinchi muloqotingiz kelgusidagi o‘zaro aloqalardan iborat bo‘lib, 
ularni ergashtiradi. Uslub muhitga, muloqot vositasi (telefon, pochta, yelektron 
pochta) va kursning mohiyatiga bog‘liq. Ba‘zi holatlarda siz o‘z shaxsiyatingizdagi 
biror xislatni izxor yetishingiz mumkin; boshqa hollarda siz yanada rasmiy yoki 
ishbilarmon bo‘lishingiz zarur bo‘lar, lekin doim do‘stona va ijobiy munosabatda 
bo‘ling. har safar o‘quvchilar bilan bolanganingizda bog‘lanish sanasini va 
maqsadini yozib boring.