O’zbekistan respublikasinin’ xalq ta’lim wazirligi a’jinyaz atindag’i no’kis ma’mleketlik pedagogika instituti su’wretlew o’neri ha’m miynet ta’limi fakulteti

Husepe Riberaning jumısında (1591 - 1652, 1616 jıldan baslap Neapolda jasaǵan ) dáslepki basqıshlarda jaqtı shaxsqa, betonǵa, hátte shıraysızǵa anıq qızıǵıwshılıq bolǵan. Onıń qol jazıwında júdá kóp karavagizm ámeldegi: ol qaranǵifondı, to'yingan tıǵız tonlarni, sayada qizg'ish reńni, anıq plastik modellewdi ábzel kóredi, formanıń áhmiyetliligin aytıp ótdi, jarıqlıq hám sayanıń kontrastları, quramalı kamera múyeshleri (Sankt-Sebastyan, 1628). Onıń Ínjıl hám Súyinshidegi belgiler keń tarqalǵan, biraq mudamı salawatǵa tolıq, batır hám salawat. Barok dáwirdiń haqıyqıy o'g'li hám hátte Ispaniyalıq retinde Ribera sheyitlik tábiyat kórinisilerin súwretlewdi ábzel kóredi: qaharmanlardıń etikalıq kúshi olarda jáne de jaqtılaw kórinedi (reńli stikerdagi " Apollo hám Marsyos" ga qarang). Dramatik saqnalar sırtqı tásirinlersiz Ribera tárepinen aytinadi hám suwretler oyıq ishki áhmiyetliligi sebepli haqıyqıy estelikti aladı. Bul usta jaman ayrıqshalıqlardı aytıp ótken belgiler ushın da xarakterli bolıp tabıladı. Mısalı, belgili " Lapfrog" suwretinde baxtsız kishkene mayıp súwretshi tárepinen úlken jıllılıq menen suwretlengen, bul onıń shad kewilliligin, hayyarlıǵın, buzıqlıǵın aytıp otedi hám tómendegi múyesh onıń suwretin monumental etedi, oǵan ullılıq beredi.

Ribera ijodining tınıshsızlanıwı 1630 -1640 jıllarǵa tuwrı keledi. Bul waqıtqa kelip, onıń usılı biroz ózgerdi. Súwretshi kiyim-kensheklew boladı, reńi jińishke, sayalar jáne de sha􀃠of, qara hám oqning keskin kontrastları joǵaladı, hámme zat hawa menen toldırilganga qusaydı. Súwretler anıqlıǵın joytıwı múmkin, biraq jáne de ulıwmalastırılǵan, oyıq, ańlatpalı bolıwı múmkin. Geyde olarda ideal baslanǵıshnı qolǵa kirgiziw istagi payda boladı, mısalı, " Áwliye Inessa" (1641) tımsalınıń pokligi hám gózzallıǵı - jas masihiy hayal alamanǵa qorlaw etińiw ushın berilgen, biraq Quday tárepinen saqlanıp qalǵan hám moፄjizalarini ashıp bergen. Sevilya kórkem mádeniyat iri orayı edi. Sevilya mektep Frantsisko Zurbaran asariga iye esaplanadı (1598-1664), qashannan berli 1629 jılda Sevilya bas súwretshii ataǵını aldı. Zurbaranning buyırtpashısı cherkov edi, tiykarǵı qaharmanlar - xristian monaxlar. Jım-jırt, za’ru’rli, taqıwa, olar ádetde boydaq, qarańǵı fonda aq lipasda, mazlatılǵan, statikalıq pozada suwretlengen, bul olarǵa máńgi, qaqsatqısh sayanı bildirgan. Bul mudamı salawatǵa iye bolǵan milliy belgi (" Áwliye Lorens" (1636 ), sheyitlik belgisi - qolıda brazier). Shama menen 1630 -jıllarǵa shekem. Zurbaranning jazıwına karavagizm tásir etedi: reńlerdiń qısıqlıǵı hám gewek reńi, qara hám aq kontrastları. Voyaga etken Zurbaranning súwreti zinhar ózbetinshe hám hár qanday tásirden erkin. Hesh qanday oyda sawlelendiriwge iye emes, hátte tasavvu􀃕y 􀃕tnalarda da hesh qanday sırtqı tásir kórsetpeydi. Súwretler ruwxıylıq, ullılıq, anıqlıq hám ápiwayılıqka tolıq (mısalı,

" Tomas Akvinaning Sankt-Bonavraga tashri􀃕 "). Zurbaran plastmassa buyımlarınıń lakonizmi hám ayqınlıǵı ásirese onıń háreketsiz turmısında ayqın kórinetuǵın boladı, ol jaǵdayda súwretshi material jetiliskenligin, forması, dúzilisi, gózzallıǵın sáwlelendiretuǵın buyımlar reńin ashıp bere aladı. boyawlarda hám qatań, biraq turmıslıq sırtqı kórinislerde.