O’zbekisron milliy universiteti biologiya –tiproqshunoslik fakulteti 3-kurs 5- guruh talabasi mavzu: posforli moddalar, ularning energiya almashinuvudagi ahamiyati

O’simliklarda fosforning asosiy zaxira shakli bu--- fitindir. Fitin shaklida fosfor ayniqsa urug’larda ko’p to’planadi. Fitin xahira modda bo’lganligi uchun o’simliklar unishi uchun sarflanadi.

O’simliklardagi metobolitik jarayonlarning ko’p reaksiyalari fosforga bog’liq. O’simliklarga fosfor yetishmaganda to’qimalardagi parchalanish jarayoni kuchayib, sintez jarayoni susayadi yoki butunlay to’xtaydi. Asosity belgilar o’simliklarning tashqi ko’rinishida ham sodir bo’ladi ya’ni o’sish va rivojlanish sekinlashadi.

• O’simliklardagi metobolitik jarayonlarning ko’p reaksiyalari fosforga bog’liq. O’simliklarga fosfor yetishmaganda to’qimalardagi parchalanish jarayoni kuchayib, sintez jarayoni susayadi yoki butunlay to’xtaydi. Asosity belgilar o’simliklarning tashqi ko’rinishida ham sodir bo’ladi ya’ni o’sish va rivojlanish sekinlashadi.
• O’simlik to’qimalarida fosfor organik fomada, ortofosfat kislatasi ko’rinishida va uning tuzlari ko’rinishida uchraydi.
• Fosfor o’simlik tarkibidagi posfoproteinlar, fosfolipidlar, nuklein kislatalar, vitamin va boshqa moddalar tarkibiga kiradi.
• Ayniqsa, kofermentlar va degidrogenaza fermentlari ( NAD, NADF, NADFH) tarkibida o’simliklarning fotosintez va nafas olish jarayonlaridagi ishtiroki uning o’simliklar hayotida ahamiyati katta ekanligini ko’rsatadi.