O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Kasallikning klinik belgilari va patogenezi. Kasal baliqlar o‘sish- rivojlanishdan orqada qoladi, oriqlanadi, shilliq pardalar oqaradi. Kasal baliqlar ayrim paytlarda nobud bo‘ladi yoki baliqxo‘r parrandalarga yem bo‘lib qoladi.
Xitinli ilmoqchalar bilan qurollangan ilmoqboshlilarning xar- tumi baliqlarning ichak devoriga kirishi oqibatida shilliq par- dasi jarohatlanadi, natijada patogen mikrofloralarning rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratiladi. Parazitlar yopishgan joyda yallig‘- lanish jarayoni avj oladi.
Patologoanatomik yorib ko‘rilganda ichaklarning gemorragik yallig‘lanishi kuzatiladi, shilliq pardalarga qon quyiladi. Ilmoq- boshlilarning ichak shilliq pardasiga yopishgan joyida tugunakcha hosil bo‘ladi, shilliq pardasi gipertrofiyalanadi. Ichak tutashgan shaklni egallaydi. Hazmlanish jarayoni buziladi. Kasallik, ayniqsa, bir va ikki yoshli baliqlarda og‘ir ko‘rinishda kechadi.
Òashxis. Gelmintologik yorib, ichaklarda ilmoqboshlilarni topish asosida qo‘yiladi. Òopilgan ilmoqboshlilar yig‘ib olinib ularning turi aniqlanadi.
Kasallikning oldini olish va qarshi kurashish tadbirlari. Davo- lash usuli ishlab chiqilmagan. Sog‘lom suv havzalariga zarar- langan baliqlarni olib kelish taqiqlanadi. Baliqlarni tashishda
tekshiruvdan o‘tkaziladi. Gulmohi turidagi baliqlarni oziqlantirish uchun sog‘lom suv havzalaridan gammaruslar tayyorlanadi.
Exinorinxoz — bu, asosan, losos, olabug‘a, oq baliq va ba’zan zog‘orabaliq, xarius, koryushka turlariga mansub baliqlar va kit, ugrabaliqlarning invazion kasalligi bo‘lib, uni Echinorhynchidae oilasiga mansub Pseudo echinorhynchus clavula ilmoqboshisining parazitlik qilishi tufayli qo‘zg‘atilib, kasallik hazm organi fao- liyatining izdan chiqishi, o‘sish-rivojlanishdan orqada qolishi, oriqlanishi va ayrim paytlarda baliqlarning nobud bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
Qo‘zg‘atuvchisi. Pseudo echinorhynchus clavula ning tanasi silindrsimon shaklda, xartumi ham silindrsimon shaklda bo‘lib, uzunligi 0,7 mm gacha. Xartumida har bir qatorida 11—13 ta- dan 18—22 qator xitinli ilmoqchalar mavjud. Xartum qini xal- tasimon shaklda. Xartum qiniga nisbatan Lemnitski apparati kalta, 6 ta sementli bezlar juft bo‘lib joylashgan. Erkaklarning uzunligi 3,5—6,5 mm, eni 0,8—1,2 mm; urg‘ochilari uzunligi 5—9 mm, eni 0,8—1 mm; tuxumlari uzunchoq-ovalsimon shaklda bo‘lib, hajmi 0,1—0,110,023 mm ga teng.