O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus

Difillobotrioz — antropozoonoz, tabiiy o‘choqli invazion ka-
sallik bo‘lib, u Diphyllobothrium avlodiga mansub tasmali ses- todalarning odam va go‘shtxo‘r hayvonlarning ingichka bo‘lim ichaklarida parazitlik qilishi tufayli qo‘zg‘atiladi. Kasallikka it, mushuk, tulki va boshqa mo‘ynali hayvonlar moyil.
Qo‘zg‘atuvchisi. Diphyllobothrium latum boshqa turlariga nisbatan ko‘proq uchraydi, uning uzunligi 10 m gacha, mo‘ynali hayvonlar organizmga esa 1,5 m uzunlikkacha bo‘ladi. Parazit- ning skoleksida ikkita chuqur botriyasi bor, bo‘g‘inlari qisqa, lekin enli, 700—800 tagacha urug‘doni bor, tuxumdoni xuddi kapalak qanotlariga o‘xshash shaklda, har bir bog‘inda 3 ta jinsiy teshik tananing ventral yuzasining o‘rtalarida joylashgan: erkaklik, vagina (qin) va bachadon teshigi.
Biologiyasi. Parazit biogelmint. Asosiy xo‘jayinlari odam va go‘shtxo‘r hayvonlar, oraliq xo‘jayini qisqichbaqalar va diapto-
muslar, qo‘shimcha xo‘jayini chuchuk suv baliqlari (cho‘rtan, olabug‘a, yelimbaliq, gulmohi). Parazit tuxumlari tezak bilan suvga tushgach, suvning haroratiga bog‘liq holda 3—5 hafta ichida uning ichida lichinka — koratsidiy hosil bo‘ladi. Uning 6 ta xitinli ilmoqchalari tikanchalar bilan qoplangan bo‘ladi. Kelgusida koratsidiylarni oraliq xo‘jayinlari alimentar ravishda iste’mol qil- ganlarida ularning ichaklarida koratsidiy o‘zining tikanli qobi- g‘ini tashlab 2—3 haftadan so‘ng o‘sib-rivojlanib ikkinchi bos- qichdagi lichinka — protserkoidga aylanadi. Ana shunday protser- koid bor bo‘lgan qisqichbaqalarni baliqlar iste’mol qilganlarida, ularning organizmida qisqichbaqalar hazm bo‘ladi, uning ichidan chiqqan protserkoid, ichakning devorlari orqali qorin bo‘shli- g‘iga, mushaklarga, teriosti kletchatkasiga yetib borib, o‘sadi, rivojlanadi va invazion lichinka — plerotserkoidga aylanadi.
Òanasida plerotserkoid bor bo‘lgan baliqlarni yaxshi pishi-
rilmagan holda odamlar iste’mol qilsalar yoki xom holatda go‘shtxo‘r hayvonlar iste’mol qilishsa kasallikka chalinadilar. Prepatent rivojlanish davri bir oyni tashkil qiladi.