"O’zbek yosh shoirlari" to’plamidagi "Uyqu she’ri"ning tahlili

d) davr adabiyoti:
Bu davrda o'zbek adabiyoti ham jiddiy hayotiy sinovlarni boshdan kechirdi. O'zining boy tarixiy an’analariga ega bo'lgan bu adabiyot xalq ruhining ko'zgusi sifatida uning ma’naviy hayotida muhim rol o'ynadi. Biroq bu muhim soha faoliyati sovetlarning doimiy nazorati ostida kechdi. Ularning nazarida adabiyot kuchli mafkuraviy qurol sifatida yangi tuzumni mustahkamlashga xizmat qilishi, millionlar ommasini shunga da’vat etmog'i kerak edi. Bu, albatta, har bir ijodkor zimmasiga jiddiy mas’uliyat yuklardi. Negaki, har bir shoir yoki adib sovet mafkurasi talablaridan chetlashguday bo'lsa, o'z xalqining boy tarixiy o'tmishi yoxud ulug' ajdodlari hayotidan asar yozguday bo'lsa, uning og'ir jazoga duchor bo'lishi hech gap emas edi. Mana, nima uchun 30— yillarda xalqimiz faxr-u g'ururi bo'lib qolgan bir qator favqulodda iste’dod sohiblari qatag'on qilindi, ijodlari bo'g'ildi. Xususan, «xalq dushmanlari» tamg'asi bilan nomlari badnom qilingan A.Qodiriy, A .Cho'lpon, U.Nosir, A.Fitrat, Elbek, G ’.Yunus, M.Botu singari so'z san’atkorlarining achchiq qismati bunga yaqqol misoldir.Biroq har qanday, tazyiq-u ta’qiblarga qaramay, o'zbek adabiyoti bu yillarda muayyan yutuqlarga erishdi. Hamza, S.Ayniy, A.Qodiriy, A.Cho'lpon, A.Fitrat singari katta avlod namoyandalari izidan G'.G'ulom , A.Qahhor, M.Oybek, H.Olimjon, U.Nosir, K.Yashin barakali ijod etishdi.
e) adabiy an`analar:

Adabiyotda mumtoz adabiyot namunalari yetakchi mavqega ega edi. Lekin Cho`lpon ijodida aruz o`rniga barmoqda ijod qilish an`anasi kuzatiladi. Buni Cho`lpon ta`biri bilan aytganda: “Ko`ngul boshqa narsa-yangilik qidiradir”.

“Cho`lpon poeziyasi, bir tomondan, Sharqning boy ma`naviyati an`analariga suyansa, ikkinchi tomondan G`arbning rangin falsafasidan ham oziq oladi. Cho`lpon she`riyati Sharq va G`arbni o`zida jamuljam eta olgan she`riyatdir”.
(Qosimov B va boshqalar. Milliy uyg`onish davri o`zbek adabiyoti.-T:“Ma`naviyat”,2004.B.425.)

3. She`rning poetik xususiyati: