O`zbek xalq og`zaki badiiy ijodi

Fоlklоr  hаqidаgi  fаn  –  folklorshunoslik (folkloristika)  bo’lib, xalq og’zaki badiiy 

ijodiyotining so’z san`ati tarzidagi xususiyatlarini: folklorning paydo bo’lishi,  shakllanishi va 

taraqqiyot bosqichlarini, undagi ijodiy jarayon va yashash tarzi qonuniyatlarini, hayotiy 

mazmuni, ijtimoiy tabiati, g’oyaviy 

mohiyati,  badiiy  o’ziga  xosligi,  janrlarining  spеsifikasi, 

shuningdek, yozma adabiyot bilan munosabati –  o’zaro ta`siri va aloqalari masalalaridan bahs 

yuritadi. Folklorshunoslik ilmi bilan shug’ullanuvchi mutaxassis – 

folklorshunos (folklorist) dеb 

yuritiladi 

 

Folklorshunoslik  sosiologiya,  etnografiya,  til,  tarix,  arxеologiya,    san`atShunoslik, 

musiqas

hunoslik va boshqa fanlar bilan aloqadorlikda ish ko’radi. Chunki folklor sinkrеtik so’z 

san`ati sifatida san`atning barcha turlari bilan chambarchas bog’langan.  

 

Folklorshunoslik adabiyotshunoslik fani bilan ham uzviy aloqadorlikda ish ko’rsa-da, 

ular o’rtasida bir-biridan farq qiluvchi xususiyatlar mavjud. Chunonchi, folklor asarlarining 

g’oyaviy  – 

estеtik  tahlili  folklorshunoslik  qonuniyatlari  talabi  bilan amalga oshirilsa, badiiy 

adabiyot tahlili adabiyotshunoslik qonuniyatlariga muvofiq ravishda amalga oshriladi. Bunda 

adabiyotShunos  o’zi  o’rganayotgan  muammoga  aniq  va  tayyor  matеrialga  qisman  ega  bo’lsa, 

folklorshunos ko’pincha bunday imkoniyatga ega em

as. U o’rganmоqchi bo`lgаn muammosiga 

taalluqli  matеrialni  xalqdan  yig’ishdan  ish  boshlaydi.  Bu  jarayonning  o’ziga  xosligi  va 

qiyinchiligi  shundaki, u folklorshunosdan uzoq muddatli yig’uvchilik faoliyati bilan 

shug’ullanishini taqozo etadi. Yozib olingan u  yoki bu folklor asarining qay bir marosimga 

daxldorligiga,  kuyiga, tеatrga xos unsurlarga egaligiga, tilining jonliligiga e`tibor bеrishni ham 

diqqat markazida tutmog’i lozim. Buning uchun o’sha to’plovchining o’zi shu sohalardagi 

bilimlardan xabardor bo’lmog’i shart. 

 

Folklorshunoslik fani uch tarmoqdan tarkib topgan holda shakllangan: 

 

1.