O‘zbek tilshunosligi kafedrasi

-am//-äm: ozarbayjon tili uchun xos bo‘lib, a//ä istak mayli shakli ta’sirida hosil bo‘lgan bo‘lishi mumkin: ozarb. alam (olsam edi)~tur. yazam (yozsam edi);
-p (-ъp): faqat chuvash tilida uchraydi. Ushbu shakl muayyan darajada chuvash tilida 1-shaxs birlikdagi oxirida, n bo‘lmagan ebi (men)ni ifodalaydi.
2-shaxs birlik quyidagi ko‘rsatkichlarga ega:
-sїñ//-siñ: qirg‘iz, qaraim;
-sїn//-sin: turk, gagauz;
-sьñ//-siñ: tatar, boshqird, qozoq, qoraqalpoq, no‘g‘oy tillarida uchraydi. Bu shakllarda turkiy bobotildagi e ning ifodalanishi me’yoriy emas, sababi qirg‘iz va turk tillaridagi ä, qoida bo‘yicha, i ga aylanmagan. Old qatorli variant señ tarzida bo‘lishi kerak edi. Bu yerda 2-shaxs birlikdagi olmosh siz ning ta’siri bo‘lgan;
-señ: tuva tilida uchraydi. Orqa qator variantga ega emas;
-sañ//-señ: o‘zbek, qoraqalpoq, no‘g‘oy tillarida uchraydi. Señ dagi a ning e tarzida ifodalanishi me’yoriy hisoblanadi;
-san//-sän: ozarbayjon tili uchun xos bo‘lib, old qator sän varianti bobotildagi äni aks ettiradi;
-sa//-se: qorachoy-balqar tilida uchraydi. Oxirgi n tushib qolishi natijasida sañ//-señdan hosil bo‘lgan;
-sen: uyg‘ur tilida uchraydi. Orqa qator varianti yo‘q, e unlisi bobotildagi ä ni ifodalaydi;
-s‘їñ//-s‘iñ: turkman tilida uchraydi;
-hьñ//-häñ: faqat boshqird tilida uchraydi;
-g‘їn//-gin: faqat yoqut tilida uchraydi.
3-shaxs birlik ko‘rsatkichlari turkiy bobotilda alohida ko‘rsatkichga ega bo‘lmagan. Oltoy tilida -ї//-i affiksi bor: otur-ї (u o‘tiribdi), baradїr-ї (u boryapti) kabi.
1-shaxs ko‘plikning ko‘rsatkichlari quyidagicha:
-bїz//-biz: qorachoy-balqar, qirg‘iz, qumiq, qaraim;
-bьz//-biz: tatar tilida uchraydi;
-bьz‘//-biz‘: boshqird tilida uchraydi;