O‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek terminologiyasi fanidan ma’ruza matnlari

Fanni o‘qitishda foydalaniladigan zamonaviy axborot va
pedagogik texnologiyalar

“O‘zbek terminologiyasi” fanini o‘zlashtirishda o‘qitishning ilg‘or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informatsion-pedagogik texnologiyalarni tatbiq qilish muhim ahamiyatga ega. Dasturda ko‘rsatilgan mavzular ma’ruza, amaliy mashg‘ulot va seminar mashg‘ulotlari shaklida olib boriladi. Shuningdek, fanning dolzarb masalalari talabalarga mustaqil ta’lim sifatida o‘zlashtirish uchun beriladi. Fanni o‘zlashtirishda darslik, o‘quv va uslubiy qo‘llanmalar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, Internet ma’lumotlari, texnik vositalardan foydalaniladi. Ma’ruza, amaliy va seminar mashg‘ulotlari zamonaviy pedagogik texnologiyaning “Klaster”, “Aqliy hujum”, “Bumerang”, “Matbuot konferensiyasi” singari metodlari orqali hamda slaydlar va multimedia namoyishlari bilan o‘tkaziladi.

Asosiy qism
Fanning nazariy mashg‘ulotlari mazmuni


Terminologiya fanining vujudga kelishi. Terminlarning umumiste’mol so‘zlardan farqli ravishda doim maxsus tushunchalarni ifodalashi. O‘zbek terminologiyasining o‘zbek adabiy tili leksikasi qonuniyatlari negizida shakllangani.
Qadimgi turkiy tilga xos toshbitiklar matni leksikasidagi terminlar tizimi. Ijtimoiy-siyosiy terminlar, harbiy terminlar, tijorat, savdo-sotiq terminlari, zoonimlar, astroponim(kosmonim)lar, anatomik terminlar, tibbiy terminlar. Qadimgi turkiy til terminologiyasidagi o‘z va o‘zlashgan qatlam.
Eski turkiy til terminologiyasi. Qoraxoniylar davri yozma manbalari leksikasidagi terminlar tizimi. Matematika, geografiya, falakiyot, tibbiyot, minerologiya, zoologiya kabi aniq fanlar qatori falsafa, filologiya, tilshunoslik, tarixshunoslik, dinshunoslik kabi fan sohalarilarining jadal rivojlanishi oqibatida eski turkiy til ilmiy terminologiyasining tarkib topishi. Eski turkiy til terminologiyasidagi o‘z va o‘zlashma qatlam paradigmasi. Eski turkiy til terminologiyasi tarkibidagi tub va derivativ terminlar tizimi. Eski turkiy til ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminologiyasi. Eski turkiy til harbiy terminologiyasi.