O‘zbek tilining sohada qo‘llanilishi” fanidan O‘quv-uslubiy majmua toshkent – 2021

Muloqotga ikki va undan ortiq kishilarning oʻzaro tushunish va xohlangan
harakatining amalga oshirilishi deb ta‘rif berilishi mumkin. Bu soʻzlar va belgilar orqali ma‘lumot almashinuvidir. Bu faktlar, gʻoyalar va nuqtai nazar almashinuvi umumiy qiziqishlar maqsad va harakatlarni amalga oshiradi.
Amerika Menejment Assotsiatsiyasi «kommunikatsiya ma‘no almashinuvining natijasi boʻluvchi har qanday xatti-harakatdir», deb ta‘rif beradi. Piter Litl muloqotga quyidagicha ta‘rif beradi: «Muloqot yakka shaxslar va tashkilotlar oʻrtasidagi ma‘lumot beruvchi jarayon boʻlib, u tushunish javobini keltirib chiqaradi». Nyuman va Sammer Juniorning ta‘kidlashicha, «Muloqot – ikki yoki undan koʻp shaxslarning faktlar, gʻoyalar, fikrlar yoki his-tuygʻulari almashinuvidir». Keys Vevisning fikriga koʻra, «Bir insondan boshqasiga ma‘lumot va tushunchani yetkazish jarayonidir. Bu, ayniqsa, insonlar oʻrtasidagi ma‘no-mohiyat koʻprigidir. Koʻprikdan faoydalanish orqali inson tushunmovchiliklar daryosidan xavfsiz oʻtib olishi mumkin”. Lyuis A.Allen: «Muloqot – boshqa bir inson idrokida tushuncha yaratishni xohlaganda amalga oshirilgan barcha narsalar jamlanmasidir. U gapirish, eshitish, tushunishning tizimli va davomiy jarayonidir», deya izohlaydi. Shunday qilib, aloqaning asosiy maqsadi ma‘lumot berish, aniq nuqtai nazarni amalga oshirish yoki harakatga erishishdir.
3-topshiriq. ― “So`z ustasi” texnikasi bilan tanishing.



Unda talaba yoki guruhlar bir-birlari bilan 5 daqiqa ichida biznes sohasiga oid nechta so‘z topa olishi bo‘yicha musobaqalashadilar. Ajratilgan vaqtda ushbu soha bo‘yicha eng ko‘p so‘z topa olgan guruh yoki talaba g‘olib hisoblanadi. Lekin, birorta so‘z qaytarib yozilmasligi kerak. O‘yin oxirida eng ko‘p so‘z topa olgan talaba yoki guruh ―So‘z ustasi‖ nomini oladi.


Muloqot toʻsiqlari
1. Vositaning noto‘gʻri tanlanishi. Har bir muloqot mos vosita orqali yetkazilishi shart. Mos boʻlmagan vosita muloqotning eng katta toʻsiqlaridan biridir. Misollar: muloqot katta tashkilotda sodir boʻlganda va boʻlim va boʻlinmalar bir-biridan uzoq joylashganda. Agar, boshqaruvchi boshqalar bilan maxfiy masala boʻyicha muloqot qilishni xohlasa, boshqa muloqot vositasidan koʻra ular yozma muloqotni tanlashadi. Shunday kilib, vositachi puxta tanlangan boʻlishi kerak.
Noto‘gʻri va mos boʻlmagan vositachi muloqot to‘siqlariga sabab boʻladi.