O‘zbek tilini sohada qo‘llanilishi” fanidan O‘quv-uslubiy majmua toshkent – 2020


-topshiriq. Matnni o’qing. Ma’lumotlardan foydalanib birorta ilmiy matnni tahrir qilishga uruinb ko’ring



Download 1,65 Mb.
bet127/214
Sana12.01.2022
Hajmi1,65 Mb.
#335589
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   214
Bog'liq
2 5280794751518380615

7-topshiriq. Matnni o’qing. Ma’lumotlardan foydalanib birorta ilmiy matnni tahrir qilishga uruinb ko’ring.

Ilmiy matnlar tahrir qilinayotganda matnning kimga mo‘ljallanganligi alohida ahamiyatga ega. Ma’lumki, ilmiy adabiyotlarning janrlari ko‘p: maqola, tezis, annotatsiya, ma’ruza, monografiya, ilmiy to‘plam, alohida tadqiqot. Ilmiy matnlarni tahrir qilishda bayonning mantiqiyligiga, asoslanganligiga alohida e’tibor berish kerak. Ayniqsa, tasvir va ta’rif, tahrir va muhokama matnga xos va mos bo‘lishi lozim. Ilmiy matnlarda turli xil ishoralar, qisqartmalar, chizma va formulalar, hisob-kitoblarni berish ma’lum usul va tartiblarga asoslanadi. Ilmiy matnlarda ko‘chirmalardan foydalanish, manbalarga havola qilish va sarlavha tanlashga ham jiddiy e’tibor beriladi.

Ilmiy-ommabop matnlar tahriri o‘zgachadir, chunki, bunday matnlar ijtimoiy, ma’rifiy mazmunga ega bo‘ladi va ilmiy bilimlarni ommalashtirishga xizmat qiladi. Shu sababli matnning uslubiy va mantiqiy jihatlariga jiddiy e’tibor berish sof ilmiy bayondan qochish zarur.

Bildirgich adabiyotlar, ya’ni qomuslar, lug‘atlar tahririda ularning sohaviy va kasbiy turlariga e’tiborni qaratish, qisqalik, mazmunlilik va ma’noni ifodalash qoida va mezonlariga rioya qilish zarur.

Umuman, matnni tanlash va uning ustida ishlash jiddiy bilimni, savodxonlikni talab etadi. Matnning tarkibiy qismlarini aniqlash va muvofiqlashtirish, xato va nuqsonlarni to‘g‘rilash, so‘z va terminlarga sharh va izohlar berish uchun sinchkov bo‘lish zarur. Har bir matnga kiritilgan qo‘shimcha sharh va izohlar ajratib ko‘rsatiladi. Har bir adabiyotni tuzish va tahrir qilishda quyidagilar e’tibordan chetda qolmasligi kerak: annotatsiya, so‘z boshi, kirish, tarjimai hol, xotima, sharh va izohlar, eslatma va ilovalar, lug‘at va bibliografik ko‘rsatkichlar, adabiyotlar ro‘yxati, xronologik (voqea hodisalar taqvimi) ko‘rsatkich shartli qisqartmalar, mundarija.

Matn ustida ishlash mas’uliyatli jarayon bo‘lib, tahrir qiluvchidan ham o‘ziga nisbatan jiddiy munosabatni talab qiladi. O‘quvchilarning matn tahriri bilan shug‘ullanishi esa ularga o‘rgangan til bilimlarini mustahkamlashga, undan foydalanishda shu paytga qadar yo‘l qo‘yib kelayotgan kamchiliklarini tuzatib olishiga, binobarin, o‘z nutqining uslubiy jihatdan takomillashib borishiga ko‘maklashadi.



8-topshiriq. Quyidagi jadvalda yozma manbalarning talabalar tomonidan ko`p foydalaniladiganlari keltirilgan. Ularning ijobiy va salbiy tomonlarini ko`rib chiqish uchun sherigingiz bilan ishlang.



Download 1,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish