O’zbek tilidan uslubiy qo’llanma (Bakalavriatda rus tilida tahsil oladigan barcha yo’nalishdagi talabalar uchun)

Topshiriq. Matnni o‘qing va mazmunini gapirib bering.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
O‘zbekiston Respublikasi O‘rta Osiyo iqtisodiy hududnining markaziy qismida, Amudaryo bilan Sirdaryo singari ulkan daryolar oralig‘ida joylashgan.Respublika hududining uzunligi g‘arbdan sharqqa qadar 1425 kilometr,shimoldan janubga qadar 930 kilometrdir.O’zbekiston o’z hududining kattaligi jihatidan Yevropadagi Buyuk Britaniya, Belgiya, Daniya, Shvesariya, Avstriya davlatlarini birgalikda olganda ulardan kattalik qiladi.
Respublika shimoliy-sharqda Qozoziston, sharqda va janubiy-sharqda Qirgiziston, hamda Tojikiston, garbda Turkmaniston va janubda Afg‘oniston bilan chegaradosh.
O‘zbekiston Respublikasida tekislik va tog‘li relef o‘ziga xos ravishda qo‘shilib ketgan. Tekisliklar (asosan Qizilqum sahrosi) janubiy-g‘arbiy va shimoliy –g‘arbiy qismida joylashgan.Tog‘lar va tog‘ yonbag‘rlari respublika hududining taxminan uchdan bir qismini egallagan bo‘lib, sharq va janubiy-sharqda joylashgan.O‘zbekistonning tog‘li qismi G‘arbiy Tyan-Shan va Hisor-Oloy tog‘ tizimlariga kiradi.O‘zbekiston tog‘larining eng baland cho‘qqisi-4643 metrdir.
O‘zbekiston – quyoshli respublika. Bu yerda bir yilda quyoshli kunlar hududning shimoliy qismida 2700-2980 soat, janubiy qismida 2800-3130 soatga yetadi.Qiyoslash uchun G‘arbiy Yevropa davlatlarida O‘rta Osiyodagi darajaning 70-80 foizini tashkil etishini eslatib o‘tish kifoya. Shu jihatdan olib qaraganda AQSH g‘arbiy tumanlarining janubiy qismida joylashgan Kaliforniya shtatigina O‘rta Osiyo, jumladan O‘zbekiston bilan raqobat qila olishi mumkin.
MEN NECHUN SEVAMAN O‘ZBEKISTONNI?
A.Oripov
Men nechun sevaman O‘zbekistonni?
Tuprog‘in ko’zimga aylab to‘tiyo!
Nechun vatan deya yer-u osmonni,
Muqaddas atayman, atayman tanho?!
Aslida dunyoda tanho nima bor,
Paxta o‘smaydimi o‘zga elda yo?
Yoki quyoshimi sevgimga sabab,
Axir quyoshli-ku butun Osiyo.
Men nechun sevaman O‘zbekistonni?
Bog’larin jannat, deb ko‘z-ko‘z etaman.
Nechun ardoqlayman tuprog‘ini men,
O’paman tuprog’ing, bebaho Vatan.
Aslida tuproqni odil tabiat,
Taqsim aylagan-ku yer yuziga teng.
Nechun u tuproq deb yig’ladi Furqat,
O, Qashqar tuprog‘i, qashshoqmiding sen?
Xo‘sh, nechun sevaman O‘zbekistonni?
Sababini aytgan desalar menga,
Shoirona go‘zal so‘zlardan oldin,
Men ta’zim qilaman ona Vatanga.
Xalqim, tarix hukmi seni agarda,
Mangu muzliklarga eltgan bo’lsaydi,
Mehrim bermasmidim o‘sha muzlarga?
Vatanlar, Vatanlar
Mayli gullasin,
Bog‘ unsin mangulik muzda ham, ammo,
Yurtim, seni faqat boyliklaring – chun
Sevgan farzand bo‘lsa kechirma also!