O`zbek tili va adabiyotini o`qitish metodikasi fanidan ma’ruza (VI semester 4-kurs) Individuallik

FAKULTATIV MASHG‘ULOTLAR – fakultativ [fr. facultative < lot. facultas, facultatis –imkoniyat, mumkinlik] Majburiy bo‘lmagan, ixtiyoriy; ixtiyoriy ravishda tanlab olinadigan. Fakultativ mashg‘ulotlar TM ixtiyoridagi soatlar hisobidan o‘qituvchi tashabbusi, metodik birlashma hamda pedagogik kengash kelishuvi va qarori asosida amalga oshiriladigan qo‘shimcha darslardir. Bunday darslar adabiyot fanidan, asosan, 8-, 9- sinflarda olib boriladi.
FAOLIYAT – ongli ruhiy faoliyat bilan boshqariladigan kishining ichki, tashqi faolligi, atrofidagi voqеlik bilan aktiv o‘zaro harakat, uning jarayonida odam obyеktga maqsadli ta’sir ko‘rsatadi shuning bilan, o‘z ehtiyojlarini qondiradi. Inson faoliyatining asosiy turi mеhnat bo‘ladi. Mеhnat bilan inson faoliyatining boshqa turlari gеnеtik bog‘liqdir (o‘yin, o‘qish va hokazo). Mеhnat asosida ijtimoiy-tarixiy rivojlanish jarayonida, aqliy mеhnat, inson va jamiyatning alohida bir rivojlanish bosqichi sifatida kеlib chiqadi.
XUSUSIY TEXNOLOGIYA – ta’lim-tarbiya mazmunining ayrim yo‘nalishlarini amalga oshirish usullari va vositalari majmuasini o‘z ichiga oluvchi pedagogik tizim.
FILOLOGIK (ilmiy) TAHLIL – adabiy asarning yozilgan hamda o‘rganilayotgan paytdagi badiiy va hayotiy mantig‘i hamda estetik o‘ziga xosligini anglashga yo‘naltirilgan intellektual-hissiy faoliyat.
SHAXS – muayyan jamiyatning a’zosi bo‘lgan, ruhiy, jismoniy, ma'naviy-ahloqiy barkamol bo‘lgan, o‘z xatti-harakatlarini anglab, baholab, unga javob bеra oladigan, jamiyat taraqqiyotiga o‘z hissasini qo‘sha oladigan inson.
SHAKL - o'quv jarayonining mavjudlik usuli, uning ichki mohiyati, mantiqi, mazmuni uchun qobiq.
EVRISTIK METOD – o‘qitish metodi, ta’lim jarayonidagi suhbatlar va inson faoliyatining xususiyatini anglatadi. Yahni ta’lim amaliyotida tarbiyalanuvchilar faoliyatining erkinligiga, hamkorlik pedagogikasiga tayangan o‘qitish usullari, bu jarayonda tarbiyalanuvchi tafakkuri va faoliyatining chegaralanmaganligi hamda tafakkur yo‘nalishiga, fikrlar erkinligiga asoslanadigan jihat hisoblanadi.
EVRISTIK SUHBAT – ijodiy o‘qishning barcha usullarini evristik metodning asosi bo‘lgan E.s. deyish mumkin. CHunki ijodiy erkinlikka asoslangan tafakkur, tahlil va faoliyat bir-birini to‘ldirib boradi.
EKSKURSIYA – (lotincha excursio – sayr, sayohat) – muzeylar, diqqatga sazovor joylar, ko‘rgazmalar, tashkilotlar va shunga o‘xshash joylarga jamoa bo‘lib yoki individual tarzda ta’limiy, ilmiy, sport yoki ko‘ngil ochish maqsadida amalga oshiriladigan sayohat.