Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Kadrlar tayarlawdıń milliy baǵdarlaması
. Ózbekstanda bilimlendiriw 
tarawındaǵı siyasat 1997-jılı 29-avgustta qabıllanǵan «Bilimlendiriw 
haqqında»ǵı jańa redakciyadaǵı nızam hám de Kadrlar tayarlawdıń 
milliy baǵdarlamasında óz kórinisin taptı.
1996—1997-oqıw jılınan baslap mekteplerdiń birinshi klaslarında 
oqıw latın álipbesinde alıp barıldı. Jańa álipbede oqıtıw ushın zárúr 
baǵdarlama, qollanba hám sabaqlıqlar jaratıldı.
Kadrlar tayarlawdıń milliy baǵdarlaması 3 basqıshtaǵı reformalar tiy-
karında ámelge asırıldı. I basqısh — 1997 — 2001-jılları baǵdarlamanı 
ámelge asırıw ushın zárúr bolǵan huqıqıy-normativlik, ilimiy-metodikalıq, 
finanslıq-materiallıq shárt-sharayatlar jaratıldı. Bunıń ushın mámleket 
tárepinen qosımsha túrde 65 milliard sum qarjı sarplandı. II basqısh 
— 2001 — 2005-jıllardı óz ishine alıp, milliy baǵdarlama keń kólemde 
engizildi. III basqısh — 2005-jıldan búgingi kúnge shekem. Bul basqıshta 
Kadrlar tayarlawdıń milliy baǵdarlaması nátiyjesinde erisilgen nátiyjeler, 
toplanǵan tájiriybeler ulıwmalastırılıp, usı tiykarda elimizde bilimlendiriw 
sisteması jetilistirilip barıldı. 2009-jıldan baslap elimizde tolıq 12 jıllıq 
májbúriy bilimlendiriw engizildi.
9 jıllıq ulıwma orta bilimlendiriw sisteması, ulıwma orta bilim alıw 
ushın zárúr bilim hám kónlikpelerin qáliplestiredi. Balalar 1-klasqa 
6 — 7 jastan qabıl etiledi. Ulıwma orta bilimlendiriw kerekli bilimler 
kólemine tiykar saladı, erkin pikirlew, shólkemlestiriwshilik qábiletleri 
Este saqlań
!
Bilimlendiriw sisteması «Bilimlendiriw haqqında»ǵı nızamı 
tiykarında mektepke shekemgi bilimlendiriw, ulıwma orta, orta 
arnawlı bilimlendiriw, joqarı bilimlendiriw, joqarı bilimlendiriwden 
keyingi bilimlendiriw, bilimin jetilistiriw hám kadrlardı qayta 
tayarlaw, mektepten tısqarı bilimlendiriw formalarınan ibarat.

---

73
hám ámeliy tájiriybe kónlikpelerin rawajlandıradı, dáslepki kásiplik 
baǵdar hám náwbettegi bilimlendiriw basqıshın tańlawǵa tiykar jaratadı.
Prezidenttiń 2004-jıldaǵı pármanı tiykarında 2004 — 2009-jılları 
Mektep bilimlendiriwin rawajlandırıwdıń Mámleketlik ulıwma milliy 
baǵdarlaması qabıllandı. Baǵdarlama sheńberinde jańa mektepler qurıldı, 
basqaları kapital ońlandı; anıq hám tábiyiy pánlerden oqıw labo-
ratoriyalar ushın úskeneler menen támiyinlendi.
Bilimlendiriwdiń barlıq basqıshlarında jańa oqıw baǵdarlamaları, 
mámleketlik bilimlendiriw standartları jaratıldı. Mektep sabaqlıqları 
tolıq jańalandı hám de ilim hám ámeliyat jetiskenlikleri menen bayıtıw 
boyınsha jetilistirilip barıldı. Multimediya oqıw ádebiyatları da jaratıldı. 
Respublikada xızmet júrgizip atırǵan 10 mıńǵa jaqın mekteplerdiń 
materiallıq-texnikalıq támiynatı da mámleket esabınan ámelge asırıladı.