O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

2.2. X iv c h in lila r (M a stig o p h o r a ) sin fi
Bu sinfga m ansub hayvonlar sitoplazm a o'sim tasidan hosil b o'lgan
bitta yoki bir nechta xivchinlar yordamida harakatlanadi. Ko ‘pchiligida
xivchin bittadan, ba’zan ikkita yoki undan ham ko'proq bo'lishi mumkin.
Xivchinlilaming hujayrasi organik moddadan iborat qobiq bilan o'ralgan.
Shuning uchun ular tanasining shakli doim iy bo'ladi. Xivchinlilar sinfi
oziq lan ish u su lig a ko'ra ikki k en ja sin fg a — 
o 's im lik s im o n v a
h a y v o n s im s o n x iv c h in lila r g a
bo'linadi.
O 'sim lik sim on x ivch in lilar (P h y to m a stig in a ) 
hujayrasida yashil rang
beruvchi xromotoforalar bo'ladi. Hamma yashil xivchinlilar yashil o'simliklar
singari yorug'da karbonat angidrid, suv va boshqa mineral moddalardan
organik moddalar sintez qilish (fotosintez) xususiyatiga ega. O'simliksimon
xivchinlilar tuzilishiga ko'ra bir hujayrali suv o'tlarini eslatadi.
Y ashil x iv ch in lila r orasida 
E v g le n a s i m o n l a r ( E u g le n o id in a )
turkumiga mansub bo'lgan hayvonlar chuchuk suvlarda ko'p uchraydi
(1 —rasm). Ko'pchilikka ma'lum bo'lgan yashil evglena (Euglena virides)
chuchuk suv havzalarida yashaydi. U ning tanasi yupqa elastik pellikula
p o ’st bilan qoplangan bo'lib, ikki uchi ingichkalashgan dukka o'xshaydi.
Tanasining oldingi uchida bitta uzun xivchini, sitoplazm asi da esa yirik
pufaksimon yadrosi, tayoqqa o'xshash bir qancha yashil xromotoforalari,
xivchini asosida qisqaruvchi vakuolasi v a qizil dog'sim on ko'zchasi
joylashgan. Tanasini egishi va shaklini birmuncha o ’zgartirishi mumkin.
Harakatlanayotgan evglenaning xivchini aylanib, parma singari buraladi
va u oldinga qarab aylanma harakat bilan suzib ketadi.