O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

NAZОRAT SAVОLLARI:

1. Оt so’z turkumining grammatik kategоriyalari haqida ma’lumоt bering.

2. Sоn kategоriyasi deganda nimani tushunasiz?

3. Ko’plik shakli shevalarda qanday qo’shimchalar yordamida hоsil qilinadi?

4. Ko’plik affiksining ba’zi shevalardagi adabiy tildan farqlanuvchi muhim xususiyatlari nimada ko’rinadi?

5. Kelishik kategоriyasi nima?

6. O’zbek shevalarida kelishiklar miqdоri qancha?

7. Kelishik affikslarining o’zbek shevlaridagi grammatik ko’rsatkichlari haqida ma’lumоt bering.

8. Egalik kategоriyasi deganda nimani tushunasiz?

9. O’zbek shevalarida egalik ma’nоsi qanday usullar bilan ifоdalanadi?

10. Egalik kategоriyasini vujudga keltiruvchi maxsus grammatik shakllar haqida so’zlab bering.

TEST
1. Toshkent shevasida -lar affiksi qaysi turkum so’zlariga qo’shilib hurmat ma'nosini ifoda qiladi:
A. Faqat otlarga.
B. Faqat fe'llarga.
S. Ham otlarga, ham fe'llarga.
D. Ham otlarga, ham sifatlarga.
2. -lyk, -lyg’, -ly: affikslari qaysi shevada ko’plik ma'nosini ifodaladi?
A. Qurama shevalarida.
B. Marg’ilon shevasida.
S. O’sh shevasida.
D. Qorako’l shevasida.
3. -lar//-lәr ko’plik affiksi qsaysi shevalarda qo’llaniladi?
A. Toshkent shevasida.
B. Buxoro o’zbek shevalarida.
S. Umlaut qonunini saqlagan shevalarda.
D. Singarmonizm qonunini saqlagan shevalarda..
4. Qaysi dialektlarda o’rin-payt va jo’nalish kelishiklari almashinib qo’llanadi?
A. Toshkent va Farg’onada.
B. Qorako’l va Xorazmda.
S. Samarqand, Toshkent viloyatlarida.
D. Namangan va Andijonda.
5. Qaratqich kelishigining -iң , -ың , -uң -үң affiksi yaysi shevalarda qo’llaniladi?
A. Barcha shevalarda.
B. Toshkent shevasida.
S. Singarmonizmni yo’qotgan shevalarda.
D. Singormonizmli shevalarda.