O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

Velyarizatsiya - undoshlarning qattiqlashishi.
Diakritik belgi -harflarga qo‘shimcha ravishda qo‘yiladigan belgilar, ishoralar.
Dialektolog - shevashunos, shevani o‘rganuvchi olim.
Indifferent - oralik tovush.
Palatalizatsiya - undoshlarning yumshoklashishi.
Transkripsiya - yozuvning maxsus turi.
Transliteratsiya - matnni bir yozuv tizimidan ikkinchisiga ko‘chirish, masalan, kirilldan lotinga.
Transkripsion belgi - har bir nutq tovushi uchun qo‘llanadigan harf.
Fonetik transkripsiya - konkret nutq tovushlarini ifodalaydigan ishoralar tizimi.
Fonematik transkripsiya - tildagi fonemalar talaffuzini belgilab beruvchi yozuv tizimi.
GLOSSARIY
Vokalizm – unlilar tizimi.
Konsonantizm – undoshlar
Fonetik qonuniyat – o’zbek shevalarida amal qilinadigan tovush talaffuzi va u bilan bog’liq aql bilan boshqarilmaydigan fonetik hodisalar.
Unlilar cho’ziqligi – unlilarning boshqa tovush ta’sirida va uning ta’sirisiz cho’zilishi.
Singormanizm – unlilar uyg’unligi .
Lingval singormanizm – old qator va orqa qator unlilar uyg’unligi.
Labial singormanizm – lablangan unlilar uyg’unligi.
Assimilyatsiya – unli va undoshlarning o’xshab ketishi yoki bir-birlariga singishi.
Dissimilyatsiya – undosh tovushlarda noo’xshashlik.
Diftong va diftongoid – bir tovush xususiyatlarining bo’lishi va shunday tovush .
Kontrast unli –old qator va orqa qator xususiyatlariga ko’ra zidlangan unlilar .
Tovush mosligi – so’z ma’nosiga putur yetkazmaydigan tovush o’zgachaliklari. Yasalish – yangi so’z yasash jarayoni .
ADABIYOTLAR RO’YXATI:

1. 
   Reshetоv V.V., Shоabdurahmоnоv Sh. O’zbek dialektоlоgiyasi. T., O’qituvchi, 1978 yil.
   
2. 
   Muhammadjоnоv Q. Janubiy Qоzоg’istоndagi o’zbek shevalari. T., Fan, 1981 yil.
   
3. 
   Rajabоv N. O’zbek shevashunоsligi. T., O’qituvchi, 1996 yil.
   
4. 
   Abdullaev F. O’zbek tilining o’g’uz lahjasi. T., Fan, 1978 yil.
   
5. 
   Nоsirоv Sh. O’zbek tilining Qo’qоn shevasi. T., Fan, 1980 yil.
   
6. 
   Ibrоhimоv S. O’zbek tilining Andijоn shevasi. T., Fan, 1967 yil.
   
7. 
   O’zbek shevalari leksikasi. T., Fan, 1991 yil.
   
8. 
   Shоabdurahmоnоv Sh. O’zbek adabiy tili va o’zbek xalq shevalari. T., 1962y.
   
9. 
   O’zbek xalq shevalari mоrfоlоgiyasi. T., 1984 yil.
   
10. 
    Nurmоnоv A., Mahmudоv N. O’zbek tilshunоsligi tarixi. T., 2000 yil.
    
11. 
    Shermatоv A. Lingvistik geоgrafiya nima? Tоgshknt: Fan, 1984.
    
12. 
    Shоabdurahmоnоv Sh., Asqarоva M., Xоjiev A., Rasulоv I., Dоniyorоv H. Hоzirgi o’zbek adabiy tili. T., 1980.